نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجه
منیر فرمانفرماییان طبق اظهارات خود و با توجه به ویژگیهای خاص آثارش، مستقیماً تحت تأثیر هنر معماری سنتی ایرانی و مشخصاً آینهکاری اماکن مقدسی همچون حرم حضرت شاهچراغ7 بوده و آن سرمشق را ضامن اصلی ارزشهای صوری و محتوایی آثارش قرار داده است. از سوی دیگر، او از جمله هنرمندان معاصر به شمار میآید که حضوری پررنگ در اصلیترین جریانات هنر غربی داشته و با بسیاری از برجستهترین سردمداران هنر قرن بیستم، روابطی صمیمانه و اثرگذار برقرار کرده است. او در آثارش از همنهادی و تلفیق هنر آینهکاری با خاستگاه ایرانی ـ اسلامی و اندیشة فرمگرای مدرنیستی اواسط قرن بیستم در اروپا و امریکا استفاده نموده است. به همین سبب آثارش حاوی ثبات سنت از یکسو و تحول آگاهانة فضا، شکل و مادة هنری در بیان مدرن از سوی دیگر است. فرمانفرماییان در پیوندی که میان وجه سنتی آینهکاری ایرانی با منظری حکمی و عرفانی و ویژگیهای هنر معاصر غربی برقرار کرد، توانست سلسله دریافتهای سنتی ایرانی ـ اسلامی خود را در قالب و بیانی معاصر به نحوی شایسته اتساع دهد.
وجوه اشتراک آینهکاری بارگاه حضرت شاهچراغ7 و آثار فرمانفرماییان را در دو وجه تکنیکی و محتوایی میتوان دنبال نمود. در بخش تکنیکی ـ بنابه نمونههای تصویری ارائهشده، میتوان بهرهگیری از برخی از اصلیترین روشهای کاربست نقوش در تزیینات آینهکاری حرم همچون: گره، مقرنس، قاببندی و نقشینه را در آثار فرمانفرماییان نیز مشاهده نمود. از لحاظ مفهومی نیز میتوان اذعان نمود که وی به برخی از اصلیترین پرسشها و چالشهایی که در زمینههایی مانند همزمانی تصویر، القای مفهوم حرکت، اصالت موقعیت بیننده، تجزیه و تکثر فرم و چندجانبهگرایی در تعریف فضا و... مطرح بود، با الهام از هنر آینهکاری (برای نخستین بار به شیوهای مستقل از معماری) پاسخ داده است
کلیدواژهها