نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
تازه های تحقیق
آنچه از اخبار تاریخی به دست میآید این است که سیاست «تقابل» اهلبیت و صحابه سیاستی ساخته و پرداخته معاویه و امویان بوده تا بدین وسیله، آنان را در مقابل افکار و اندیشههای مسلمانان قرار دهند و با ایجاد فتنهانگیزی، از این ناحیه بتوانند اهلبیت را منزوی کنند تا به اهداف دنیاطلبانة خود بهتر برسند. این در حالی است که حضرت علی از اصحاب رسول خدا تمجید و آنان را به عنوان الگو به جامعه معرفی کرده بود و قریب به اتفاق اصحاب رسول الله نیز در برابر معاویه و در کنار اهلبیت بودند و در رکاب آن حضرت مجاهدتها نمودند، حتی تعداد اندکی از آنان که با حضرت علی مناسبات چندان خوبی نداشتند، اما از اهلبیت به عظمت یاد کرد و در کنار معاویه و امویان قرار نگرفتند.
با این حال، با روی کار آمدن دولتهای همسو با امویان و ضد اهلبیت از یک سو، و تعصّبات جاهلانة گروههای افراطی هر دو گروه از سوی دیگر، موضوع «تقابل» به صورت عملی و گاه علمی خود را در جامعة مسلمانان نهادینه کرد و همواره مایة اختلاف و سوء استفادة مغرضان و دشمنان مسلمانان قرار گرفته است. اهلبیت با شناخت دقیق ساختگی بودن چنین سیاستی و اهداف پشت پردة مبلّغان آن، اصحاب و شیعیان خود را از هرگونه افراطگرایی و اعمال جاهلانه منع میکردند و از تبرّی به صورت لعن و دشنام و رفتارهای غیر عاقلانه و عوامانه پرهیز میدادند. علمای ربّانی و خیراندیش و اصلاحگرای دو گروه اهلسنّت و تشیّع نیز طی قرنها با مجاهدتهای علمی و عملی، سعی بر آن داشتند تا از این سیاست خصمانه علیه مسلمانان و رفتارهای افراطگرایان جلوگیری نمایند.
کلیدواژهها