نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه باقرالعلوم
2 عضوهیات علمی دانشگاه امام صادق
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجهگیری
بررسی تاریخی شرح احوال و آثار فقیهان شیعه در این دوره، کنش اجتماعی آنان را در ابعاد مختلف و مناسب با اوضاع روزگارشان بهوضوح نشان میدهد. دامنه پژوهش در این اثر، فقیهان شیعه سدههای هفتم و هشتم هجری در ایران و عراق بود. اگرچه تعدادی از فحول این اندیشهوران در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و بنابر نیاز زمانه حاضر شدند، این مقاله پررنگترین بخش عملکرد فقیهان را هدف قرار داد و اهتمام ایشان را در عرصه علمورزی مردمگرا بررسی کرد. بررسی آثار ارزشمند بهجامانده از این عالمان، بیانگر توجه آنان به سؤالات، نیازها و مشکلات مردم در گروهها و سطوح مختلف آن روزگار با تأکید بر منبع عقل و نقل شیعه است. آنان در سبک نگارش و سادگی بیان و حتی باببندی تألیفات فقهی، تاریخی، اخلاقی و کلامی خود، به وضعیت جامعه توجه داشتهاند. البته ماندگاری این آثار و حتی تدریس بعضی از آنان در حوزههای علمیه امروز و یا اقبال علما و حاکمان آن زمان و پسازآن دوره، نشان از پویایی دیدگاه و بینش فرازمانی ایشان دارد. به عبارتی، زمانه ایشان به دو سده هفتم و هشتم محدود نبود تا آنجا که از آثار و عملکرد بهجامانده از ایشان، در نهادهای آموزشی دوره صفویه بهعنوان منابع شرعی، حکومتی، تربیتی و اقتصادی استفاده میشده و تا امروز نیز این جریان ادامه داشته است.
کلیدواژهها