نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
چکیده
تازه های تحقیق
موارد ذیل از نوشتار حاضر به دست می‌آید:
1. در تفسیر رایج ابن‌عربی، عیسی7 را خاتم ولایت مطلقه یا عامه معرفی نموده و درباره خاتم ولایت مقیده، سه تعبیر متفاوت ابراز کرده است.
2. سیدحیدر آملی دیدگاه رایج در عرفان درباره ولایت مطلقه و مقیده را نقد نموده و نشان داده که خاتم ولایت مطلقه، امیرالمؤمنین7 و خاتم ولایت مقیده حضرت مهدی7 است.
3. نقد و بررسی سید اگرچه به حسب ظاهر رنگ و بوی کلامی دارد، با بازخوانی و بازسازی آنها می‌توان دریافت که او در این مباحث به روش عرفا، استدلال‌های متناسب با مبانی و مبادی عرفان نظری اقامه کرده است.
4. سه نمونه از استدلال‌های او با عنوان اتحاد روحی و باطنی امام و نبی، تلازم اتصاف به کمالات و خلافت الهی و تعارض و ترجیح در کشف عرفانی، در این مقاله تبیین گردید.
کلیدواژه‌ها
آزاد، علی‌رضا، رد سیدحیدر آملی بر آراء ابن‌عربی در باب ختم ولایت، نخستین کنگره ملی سیدحیدر آملی، 1381.
آملى، سیدحیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص، تهران: توس، 1367.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، 1422.
ابن‌عربى، محیى‌الدین، الفتوحاتالمکیة، بیروت: داراحیاء التراث، 1994.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، بیروت: دارصادر، بی‌تا.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، فصوص الحکم، قم: دار احیاء الکتب العربیه، 1946.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، مجموعه رسائل (3جلدی)، بیروت: دارالمحجة البیضاء، 1421.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسانالعرب، چاپ سوم، بیروت: دارصادر، 1414.
اکبریان، سیدمحمد، عرفان شیعی در اندیشه سیدحیدر آملی، تهران: مبعث، 1381.
امینى، محمدحسین، الغدیر، قم: مرکز الغدیر، 1416.
جندى، مؤید‌الدین، شرح فصوص الحکم، تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب، 1423.
حسینی شاهرودی، مرتضی، «بررسی تطبیقی ختم ولایت از دیدگاه ابن‌عربی و سیدحیدر آملی»، مجله مطالعات اسلامی، ص7-42، 1382.
حسینی، شریف، «مخلوق اول در روایات و دو مواجهه متفاوت»، آموزه‌های فلسفه اسلامی، تابستان، ص77-103، 1395.
حمیه، خنجرعلی، پژوهشی در باب زندگی و اندیشه سیدحیدر آملی، ترجمه سیدناصر طباطبایی، تهران: مولی، 1392.
خادمی، خیر النساء، ولایت انسان کامل از منظر عرفانی سیدحیدر آملی و امام خمینی، تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی، 1389.
خمینى، روح‌الله، مصباح الهدایة إلى الخلافة و الولایة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1376.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، تقریرات فلسفه، تقریر سیدعبدالغنى اردبیلى، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1385.
دهدار شیرازی، محمد بن محمود، شرح خطبه البیان، صائب، تهران: 1379.
رازی، فخرالدین، المطالب العالیه، بیروت: دارالکتاب العربی، 1407.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم الدار الشامیه، 1412.
صدرالمتألهین شیرازی، محمد بن ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق محمد خواجوى، قم: بیدار، 1366.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، سه رسائل فلسفى، مقدمه سیدجلال‌الدین آشتیانى، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1387.
صدوق، علی بن محمد، التوحید، قم: جامعه مدرسین، 1398.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، امالی، بیروت: اعلمى، 1400.
طباطبایى، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین، 1387.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، مجموعه رسائل، تحقیق سیدهادى خسروشاهى، قم: بوستان کتاب، 1398.
طریحی، فخرالدین محمد، مجمع البحرین، تحقیق احمد اشکوری، مکتبه المرتضویه، تهران: 1375.
عناقه، عبدالرحیم، «ختم ولایت از دیدگاه ابن‌عربی و سیدحیدر آملی»، پژوهش‌نامه زبان و ادبیات فارسی، شماره چهارم، ص87-110، 1388.
قیصرى، محمدداوود، شرح فصوص الحکم، تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانى، تهران: علمى و فرهنگى، 1375.
ــــــــــــــــــــــــــــ ، رسائل قیصری، تحقیق جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مؤسسه حکمت و فلسفه، 1381.
کلینی، محمد بن یعقوب، اصولکافی، تهران: اسلامیه، 1362.
کربلایى، جواد، الأنوار الساطعة فى شرح الزیارة الجامعة، تحقیق محسن اسدى، قم: دارالحدیث. بی‌تا.
34.مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، تهران: اسلامیه. بی‌تا.
)