نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
هیأت علمی
چکیده
تازه های تحقیق
- علمای سنی و شیعی در حمایت از جهاد دفاعی تقریباً متفقالقول هستند.
- ایشان قرائتهای متفاوت و گاه متضادی راجع به جهاد ابتدایی دارند.
- مشهور علمای شیعه جهاد ابتدایی را مختص زمان حضور معصوم7 میدانند.
- برخی از اسلامگرایان متأخر، مثل آیتالله منتظری جهاد ابتدایی در زمان غیبت را زیر سؤال میبرند.
- سنتگرایان و تجددگرایان اساساً به جهاد ابتدایی باور ندارند.
- بنیادگرایان اسلامی از جهاد ابتدایی دفاع میکنند.
- اسلامگرایان (کسانی که به ضرورت تشکیل حکومت بر اساس شریعت باور دارند) در خصوص این مسئله، به دو گروه «میانهرو» و «رادیکال» تقسیم میشوند.
- برخی از اسلامگرایانی که به نظریه «ولایت فقیه» باور دارند، همچون آیتالله منتظری و آیتالله خامنهای به ضرورت جهاد ابتدایی در زمان غیبت معتقدند.
- استاد مطهری - به تبع علامه طباطبائی - تعبیر موسعی از دفاع (از توحید) به دست میدهد که حتی جهاد ابتدایی (در زمان غیبت) را نیز شامل میشود.
- برخی، همچون آیتالله خوئی به نظریه «ولایت فقیه» و حکومت اسلامی معتقد نیستند، اما به جهاد ابتدایی در زمان غیبت کبرا باور دارند.
- در قرآن کریم و سنت نبوی، نمونهای از جهاد ابتدایی وجود نداشته است.
- استدلال کسانی که جهاد ابتدایی را به زمان غیبت نیز تعمیم میدهند، ضعیف به نظر میرسد.
- بر اساس نظریه «همروی»، جنگ علیه کشورهای کافری که قصد جنگ با دولت اسلامی ندارند (مصداق جهاد ابتدایی) خلاف حکم عقل مستقل است. عقل مستقل «جهاد ابتدایی» به معنای مشهور را نفی میکند؛ زیرا این حق را باید برای همه به رسمیت شناخت تا به جنگ ادیان منجر نشود.
- حتی اگر جهاد ابتدایی واجب بود، موضوع آن دولتهای ضددینی (مثلاً، در صدر اسلام) بود، نه دولتهای سکولار و مدرن. پس موضوع جهاد ابتدایی در دوران مدرن منتفی است.
- باز اگر - به فرض محال - مکلف به شروع جهاد به شکل ابتدایی بودیم، قراردادهای بینالمللی تحدید کننده مسئولیتهای فراملی دولت اسلامی تلقی میشود.
کلیدواژهها
(18/04/1400) https://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=88