%0 Journal Article %T تحلیل روان‏شناختی تعزیه و سازوکار اثرگذاری آن %J فصلنامه علمی شیعه شناسی %I موسسه شیعه شناسی %Z 1735-4722 %A رجبی, سوران %A زاهد بابلان, عادل %D 2013 %\ 09/23/2013 %V 11 %N 43 %P 147-174 %! تحلیل روان‏شناختی تعزیه و سازوکار اثرگذاری آن %K تعزیة اردبیل %K امام حسین %K تئاتر %K روان‏شناسی اجتماعی %R %X یکی از مهم‏ترین مناسک جمعی در تشیع، مراسم عزاداری محرم است که اکثریت مؤمنان شیعی بدان می‏پردازند. محتوای این مراسم، گفتمان دینی خاصی را پدید آورده است که می‏توان آن را گفتمان کربلا نامید. گفتمان کربلا، گفتمانی است که دال برتر آن روایت عاشورا توسط دین‏داران شیعی در طول صور مختلف در مناسک عزاداری است.مناسک عزاداری و گفتمان کربلا به دلیل نقشی که در حیات مردم داشته است، در صور مختلفی متبلور شده و مردم آن را طی سازوکارها و صورت‏بندی‏های متنوعی بازسازی کرده‏اند. شکل سنتی تئاتر ایرانی، یعنی تعزیه، و همچنین صور دیگری مثل روضه، سفره‏های نذری خانگی، دسته‏های زنجیرزنی در ماه محرم، هیئت‏های سینه‏زنی و عزاداری، و مجالس مکرر و متعددی که تحت تأثیر این گفتمان، حیات دینی مردم را تشکیل می‏دهند، همه بیانگر تکثر تجلیات گفتمان کربلا در زندگی مردم‏اند. از صور مهم ظهور، بروز و عملکرد این گفتمان، تعزیه و هیئت‏های عزاداری‏اند. در پژوهش پیش روی با روش تحلیل اسنادی، مراسم تعزیه و عزاداری در ماه محرم از دیدگاه روان‏شناختی، به‏ویژه روان‏شناسی اجتماعی و روان‏شناسی هنر، تحلیل گردید. جامعه پژوهش، همة منابع دست اول و دست دوم از منابع غنی اسلامی و علمی بود که در نشریات، سایت‏های معتبر اینترنتی، فیلم‏های مستند و خاطره‏ها موجود بود و نمونه‏گیری به شیوة هدفمند انجام شد. بر پایة نتایج این پژوهش، سازوکار اثرگذاری تعزیه‏ها بر افراد عزادار، با توجه به ده عامل روان‏شناختی تبیین شد. %U https://www.shiitestudies.com/article_242333_17f778eb3990c420bcad42e7f24bf7a5.pdf