ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ویژگیهای جامعهشناختی نمونة نوعی محصّل علوم دینی در حوزة علمیة قم (طلاّب دورة سطح)
این پژوهش در پی یافتن پاسخی جامعهشناختی برای این پرسش است که: «از زندگی طلاّب چه میدانیم؟» در این زمینه، سؤالهای متعددی مطرح میشود که غالباً حول محور ابعاد عینی، وضعیت زندگی روزمرّه و گرایشهای ذهنی طلاّب سازمان یافته است. هدف اصلی این پژوهش در گام نخست، آن است که ابعاد بیشتری از زندگی طلاّب را بشناسیم، قالبی بودن نوع زیست اجتماعی طلاّب را بشکنیم و تکثّر موجود در واقعیت زندگی آنان را تا حدی درک کنیم. هدف دوم تولید فرضیات جامعهشناختی قابل دفاع و برخاسته از واقعیت زندگی طلاب دورة سطح حوزة علمیة قم است که بتواند راهنمای تحقیقات کمّی - تبیینی آتی در این حوزه قرار گیرد.
رویکرد روشی انجام این پژوهش، رویکرد کیفی است که در هر مرحله، از فنون متناسبی سود جستهاست: در مرحلة جمعآوری دادهها، از دو فن «مصاحبة عمیق نیمهساختیافته» و «مشاهده» (ساختیافته و نیمهساختیافته) و در مرحلة تحلیل دادهها، از دو روش اصلی «گروندد تئوری» و «تیپولوژی» (از نوع برساختی) استفاده شده است. نمونة این پژوهش، شامل نه تن از طلاّب دورة سطح مشغول به تحصیل در حوزة علمیة قم و دو تن از استادان و مدیران حوزه میشود.
در پایان این پژوهش و براساس دادههای گردآوری شده از میدان تحقیق، دو گونة اجتماعی متمایز طلاّب با عناوین «تیپ نوگرا» و «تیپ سنّتی» نامگذاری شدند. این دو تیپ، با وجود نقاط شباهت فراوان، در هفت متغیر با یکدیگر تمایز قابلتوجهی داشتند: نوع انگیزههای طلبهشدن (شامل دو بُعد)، سن ازدواج، نوع ابزار تبلیغ دینی، نوع رابطه با فناوریهای ارتباطی نوین، نوع رابطة اجتماعی با همسر، و دیدگاه دربارة اشتغال همسر.
https://www.shiitestudies.com/article_21853_5fe78337fbac6d8030b9999153b3237a.pdf
2015-08-23
7
31
طلاّب
حوزة علمیة قم
ویژگیهای جامعهشناختی
گروندد تئوری
تیپولوژی
تیپ سنّتی
تیپ نوگرا
سارا
شریعتی مزینانی
1
استادیار گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مهدی
سلیمانیه
2
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
الف. فارسی
1
1. اسلامی، رضا، مسیر تحول؛ بحثی پیرامون مفهومشناسی، مبانی، شیوه و آثار تحول در حوزههای علمیه، خردنامهی همشهری، شمارهی 65، 1389.
2
2. تبیان، (14 مهر 1389)، «تأکید آیتالله مکارم بر تعامل حوزههای قم، اصفهان و مشهد»، قابل دسترسی در:
3
http://www.tebyan.net/MainComponents/printpage.htm
4
3. ترنر، برایان اچ، ماکس وبر و اسلام، ترجمة سعید وصالی، چ دوم، تهران، مرکز، 1387.
5
4. ربّانی خوراسگانی، علی، «نقش مورد انتظار روحانیت در ایران (یک بررسی موردی حوزههای علمیة قم و مشهد)»، به راهنمایی: فرامرز رفیعپور، مشهد، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، 1381.
6
5. رضوی، کمال، سیر تحوّل پایگاه اجتماعی مرجعیت شیعه در نیمسدة اخیر، «پایاننامة کارشناسی ارشد رشتة پژوهش علوماجتماعی»، به راهنمایی: دکتر سارا شریعتی مزینانی، تهران، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 1389.
7
6. سالاری، نجلا، «بررسی میزان گرایش به عرفی شدن در میان روحانیون (شهرهای قم و اصفهان)»، به راهنمایی: دکتر حسین سراجزاده، تهران، دانشگاه تربیت معلم، 1388.
8
7. شیرخانی، علی، عبّاس، زارع، تحوّلات حوزة علمیة قم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
9
8. صافی گلپایگانی، لطفالله، سیر حوزههای علمیة شیعه، قم، مرکز تنظیم و نشر آثار آیتالله صافی، 1388.
10
9. محمّدپور، احمد، ضد روش؛ منطق و طرح در روششناسی کیفی، تهران، جامعهشناسان، 1389.
11
10. مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از حوزههای علمیه و مدارس علوم دینی در سال 1382، تهران، دفتر انتشارات و اطلاعرسانی مرکز آمار ایران، 1384.
12
11. مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از حوههای علمیه و مدارس علوم دینی (ویژه حسابهای مّلی) سال 1377، تهران، انتشارات مرکز آمار ایران، 1379.
13
12. مرکز آمار ایران، نتایج طرح آمارگیری از حوزههای علمیه و مدرسههای عوم دینی (ویژة حسابهای ملّی) سال 1376، تهران، مدیریت انتشارات و اطلاع رسانی مرکز آمار ایران، 1378.
14
13. مطهّری، مرتضی، ده گفتار، چاپ پنجم، تهران، صدرا، 1368.
15
14. همشهری آنلاین (3 آبان1390)، «هشدار آیتالله مکارم شیرازی از نفوذ خزندة فرهنگ دانشگاهی غرب در مسائل حوزوی»، قابل دسترسی در:
16
http://www.hamshahrionline.ir/news-149436.aspx
17
ب: منابع لاتین
18
15. Becker, H. 1940 Constructive Typology in the Social Sciences, American Sociological Review, Vol. 5, No. 1, pp. 40-55.
19
16. Flick, U., Kardorf, V. E. et al. 2004 A Companion to Qualitative Research. London, Sage Publication.
20
17. Given, Lisa M. [General Editor], 2008 The Sage Encyclopedia of qualitative research method, University of Alberta press.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مشارکت جوانان در مساجد با تأکید بر خانواده
هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان مشارکت جوانان در مسجد با تأکید برخانواده است. برای تبیین مسئله وتعیین چارچوب نظری، از نظریات مشارکت و جامعهپذیری استفاده شده است. روش تحقیق این پژوهش، روش «کتابخانهای» و «پیمایشی» است و برای گردآوری اطلاعات میدانی، از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از آزمونهای T، F، شاخصهای مرکزی، ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق تمام دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 92-91 بودند که تعداد 384 نفر از طریق فرمول تعیین حجم نمونة «کوکران» به دست آمده است. متغیّرهای مستقل تحقیق عبارتند از: متغیّرهای زمینهای (جنس، سن، رشتة تحصیلی، محل زندگی، وضعیت تأهّل) و متغیّرهای مربوط به خانواده (پایگاه اجتماعی- اقتصادی، پایبندی دینی والدین، جامعهپذیری مذهبی، نگرش والدین نسبت به نهادهای دینی، نگرش والدین نسبت به مشارکت، اقناعگرایی خانواده، و نگرش فرد نسبت به مشارکت)، و متغیّر وابسته تحقیق مشارکت در مسجد است. نتایج به دست آمده نشان میدهد متغیّر وابسته با متغیّرهای مستقل (جنسیت، محل زندگی، جامعهپذیری مذهبی خانواده، نگرش فرد نسبت به مشارکت، نگرش خانواده نسبت به مشارکت، نگرش خانواده نسبت به نهادهای دینی) رابطهای معنادار داشته است.
https://www.shiitestudies.com/article_21855_0ec9e222622196427b51153079fb18d8.pdf
2015-08-23
33
70
مسجد
خانواده
مشارکت
جوانان
سیدعلی
هاشمیانفر
1
استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
فریبا
شایگان
2
استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه علاّمه طباطبائی
AUTHOR
مصطفی
سعیدی
3
کارشناس ارشد رشتة شیعهشناسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. آراسته خو، محمّد، تأمین و رفاه اجتماعی، چ دوم، تهران، دانشگاه پیام نور، 1386.
1
2. ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری، «بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان»، نامة علوم اجتماعی، ش 17، 1380.
2
3. بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمة باقر ساروخانی، تهران، کیهان، 1370.
3
4. برگ، اتوکلاین، روانشناسی اجتماعی، ترجمة علی محمّد کاردان، چ هشتم، تهران، اندیشه، 1368.
4
5. حدّاد، ایوان یازبک و آدیرث لومیس، گسترش ارزشهای اسلامی در ایالات متحدة آمریکا، ترجمة افضل وثوقی، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1371.
5
6. دربندی، علیرضا، تبیین جامعهشناختی علل کاهش حضور مردم در مساجد، دفتر پژوهشهای اجتماعی، 1374.
6
7. رمضانی، مهین، «بررسی رابطه بین پایبندی والدین به ارزشهای اجتماعی اسلامی و میزان تطبیق فرزندان (دختران) با این ارزشها»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا(س)، 1384.
7
8. رفیع پور، فرامرز، سنجش گرایش روستاییان به جهاد سازندگی، تهران، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی، 1374.
8
9. روشه، گی، جامعهشناسی تالکوت پارسونز، ترجمة عبدالحسین نیک گوهر، تبیان، 1376.
9
10. ریتزر، جورج، نظریههای جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران، علمی، 1375.
10
11. دانش مهر، حسین و رشید احمدرش، «بررسی نگرشهای اجتماعی روستاییان نسبت به مشارکت اجتماعی»، توسعة روستایی، دوره اول، ش 1، 1388.
11
12. دهقان، علیرضا و غلامرضا غفاری، «تبیین مشارکت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران«، جامعهشناسی ایران ، دورة ششم، 1384.
12
13. ذکائی، محمّد سعید، جامعهشناسی جوانان ایران، تهران، آگه، 1386.
13
14. ساروخانی، باقر، دائرةالمعارف علوم اجتماعی، تهران، کیهان، 1370.
14
15. ــــــــــــــــــــــــ ، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1382.
15
16. سیف، علی اکبر، تغییر رفتار و رفتاردرمانی، نظریهها و روشها، تهران، دانا، 1383.
16
17. شایگان، فریبا، تبیین جامعهشناختی مشارکت مردم در مساجد، تهران، جامعهشناسان، 1389.
17
18. صدیقی اورعی، غلامرضا، جامعهشناسی مسائل اجتماعی ایران، جهاد دانشگاهی، 1374.
18
19. ضرابی، عبدالرضا، «نقش عوامل مؤثّر در جذب نسل جوان به مسجد از دیدگاه جوانان در استان کرمان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1376.
19
20. طوسی، محمّدعلی، «مشارکت به چه معناست»، مدیریت دولتی، دوره جدید، ش سیزدهم، تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1370.
20
21. علوی تبار، علیرضا، بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارت جهانی و ایرانی)، تهران، سازمان شهرداری، 1379.
21
22. قاسمی، علی، جواد آقامحمدی، و عزیز اسدی، «بررسی نقش والدین در هدایت فرزندان به نماز جماعت و مسجد مطالعه موردی شهرستان دیوان دره و سرو آباد»، ماهنامة مهندسی فرهنگی، سال چهارم، ش 39 و40، 1388.
22
23. کاظمی، عباس و مهدی فرجی، «بررسی وضعیت دینداری در ایران (با تأکید بر دادههای پیمایشهای سه دهه گذشته)»، فصلنامة تحقیقات فرهنگی، دورة دوم، ش 6، 1388.
23
24. کدخدایی، سمیّه، «جایگاه مسجد در گسترش فرهنگ اسلامی از دیدگاه قرآن و روایات در قرن اول و دوم هجری»، پایاننامة کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، 1390.
24
25. محسنی، منوچهر، «بررسی آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی- فرهنگی در ایران»، تهران، 1379.
25
26. وحیدا، فریدون و محسن نیازی، «تأمّلی در مورد رابطة بین ساختار خانواده و مشارکت اجتماعی در شهر کاشان»، نامة علوم اجتماعی، ش 23، 1383.
26
27. ــــــــــــــــــــــــ ، «بررسی موانع مشارکت در کاشان»، پایاننامة دکتری، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1380.
27
28. یزدان پناه، لیلا و فاطمه صمدیان، «تأثیر ویژگیهای فردی و اجتماعی بر مشارکت اجتماعی زنان کرمانی«، مطالعات زنان، سال ششم، ش 2، 1387.
28
29. Stolzenberg, R. M., Blair, L. & Waite, L. J., Religious participation in early adulthood: Age and Family Life cycle effects on church membership, American sociological review, 1995.
29
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبات اجتماعی شیعیان عصر حضور در تعامل با امامان معصوم
شناخت و ارزیابی رفتارها و مناسبات شیعیان در تعامل با امامان معصوم:، رهیافتی مهم و ضروری برای شناخت دقیق اعتقادات ایشان و سیرة ائَمة اطهار:است. این مهم در حوزههای گوناگون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیازمند دقت و بررسی بیشتر است.
در پژوهش حاضر، باورها و مناسبات اجتماعی شیعیان و روابط ایشان با امامان معصوم دوازدهگانه:در دوران حضور، بررسی شده، گونههای روابط اجتماعی شیعیان با ائَمة اطهار:شناسایی و معرفی شده و این پرسش پاسخ داده شده که شیعیان چگونه از جایگاه رفیع معنوی و اجتماعی ائمة اطهار:بهره میبردند، و آیا روابط شیعیان با امامان معصوم متناسب با جایگاه ایشان بوده است؟ نتیجه این است که شیعیان از طریق ارتباط با امامان خود:در حوزههای گوناگون اجتماعی، از رهنمود، مشورت و نصایح ایشان در زندگی مادی و معنوی خویش بهره میبردند.
رفتار اجتماعی شیعیان نسبت به ائمة معصوم:، مبتنی بر میزان باورمندی و نگرش دینی آنها نسبت به جایگاه اجتماعی ائمّه:بوده است. این رفتارها نسبت به امامان:از یک سیر تکاملی منبعث از باور به علوّ مقام و منزلت ائَمة اطهار: برخوردار بوده و تابع میزان معرفت ایشان نسبت به امامان:و غالباً بر پایة تکریم، محبّت و اطاعتپذیری بوده است.
از پیامدهای مهم این پژوهش، گونهشناسی، تحلیل، نقد و آسیبشناسی رفتارهای شیعیان در عصر حضور ائَمة اطهار:در حوزة رفتارهای اجتماعی است.
https://www.shiitestudies.com/article_21856_1e1340a578689898dcf2c49b021c8ead.pdf
2015-08-23
71
102
شیعیان
امامان معصوم
مناسبات اجتماعی
روابط معنوی
حامد
منتظری مقدم
1
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
LEAD_AUTHOR
سیدآیتالله
احمدی
2
دانشجوی دکتری تاریخ تمدن دانشگاه باقرالعلوم
AUTHOR
قرآن کریم
1
1. ابن حنبل، احمد بن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بیتا.
2
2. ابن سعد، محّمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محّمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1410/1990.
3
3. ابن شهرآشوب، محّمد بن علی، المناقب، قم، علاّمه، 1378ق.
4
4. ابن طاووس، علی بن موسی، فتح الابواب، قم، مؤسسه آلالبیت، 1409ق.
5
5. ابن قولویه قمی، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، مرتضوی، 1356ق.
6
6. ابنا بسطام، عبدالله و حسین نیشابوری، طب الائمّه، قم، شریف رضی، 1411ق.
7
7. اربلی، علی بن عیسی، کشفالغمه، تبریز، مکتبه بنیهاشمی، 1381ق.
8
8. آقا بزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408ق.
9
9. اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، تحقیق غلامرضا عرفانیان، بیجا، بینا، 1402ق.
10
10. برقی، احمد بن محّمد بن خالد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، 1371ق.
11
11. جبّاری، محّمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمّه:، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.
12
12. جعفریان، رسول، تاریخ تشیّع در ایران تا طلوع دولت صفوی، قم، انصاریان، 1385.
13
13. جوهرى، احمد بن محّمد، بیتا، مقتضب الأثر فی النصّ على الائمّة الإثنى عشر، قم، مکتبة طباطبائى.
14
14. حرّ عاملى، محّمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت:، 1409ق.
15
15. حلّی بن فهد، احمد بن محّمد، عدّة الداعی، دارالکتاب الاسلامی، 1407ق.
16
16. حمیری قمی، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، تهران، کتابخانة نینوی، بیتا.
17
17. خزّاز قمی، علی بن محّمد، کفایة الاثر، قم، بیدار، 1401ق.
18
18. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1417ق.
19
19. دیلمی، حسن ابن ابیالحسن، اعلام الدین، قم، مؤسسة آلالبیت، 1408ق.
20
20. صدوق، محّمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی، الامالی، چ ششم، تهران، کتابچی، 1376ش.
21
21. ــــــــــــــــ ، التوحید، قم، جامعة مدرسین، 1398ش.
22
22. ــــــــــــــــ ، ثواب الاعمال وعقاب الاعمال، چ دوم، قم، دارالرضی، 1406ق.
23
23. ــــــــــــــــ ، عیون اخبار الرضا7، قم، جهان، 1387ق.
24
24. ــــــــــــــــ ، کمال الدین و تمام النعمه، قم، دار الکتب الاسلامیه، 1395ق.
25
25. ــــــــــــــــ ، من لایحضره الفقیه، قم، جامعة مدرسین، 1413ق.
26
26. صفّار قمی، محّمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، کتابخانة آیه الله مرعشی نجفی، 1404ق.
27
27. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، شریف رضی، 1412ق.
28
28. طبری، محّمد بن جریر، دلائلالإمامة، قم، دار الذخائر، بیتا.
29
29. طوسی، ابوجعفر محّمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافه، 1414ق.
30
30. ــــــــــــــــ ، التهذیب، تهران، دا الکتب الاسلامیه، 1365ش.
31
31. ــــــــــــــــ ، فهرست، عبدالعزیز طباطبائی، قم، مکتبه طباطبائی، 1420ق.
32
32. ــــــــــــــــ ، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه فقه شیعه، 1411ق.
33
33. عیّاشی، محّمد بن مسعود، تفسیر عیّاشی، تحقیق رسولی محلّاتی، تهران، بینا، 1380ش.
34
34. قطبالدین راوندی، سعید بن عبدالله، الخرائج و الجرائج، قم، مؤسسة امام مهدی، 1409ق.
35
35. کراجکی، ابوالفتوح، محّمد بن علی، کنز الفوائد، قم، دارالذخائر، 1410ق.
36
36. کشی، محّمد بن عمر، رجال، مشهد، دانشگاه مشهد، 1348ش.
37
37. کلینی، محّمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365ش.
38
38. کوفی، محّمد بن سلیمان، مناقب امیرالمؤمنین، قم، مجمع احیاء فرهنگ اسلامی، 1412ق.
39
39. متقّی هندی، علی بن حسامالدین، کنزالعّمال، تحقیق شیخ بکری حیانی، بیروت، مؤسسة الرساله، 1409ق.
40
40. مجلسی، محّمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.
41
41. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه للامام علی بن ابیطالب7، چ سوم، قم، اسماعیلیان، 1423ق.
42
42. ــــــــــــــــ ، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، چ دوم، قم، دارالهجره، 1409ق.
43
43. مشخصات نشر طبقه پنجم، سلمی محّمد بن صامل ، الطائف، مکتبه الصدیق، بیروت.
44
44. مفید، محّمد بن محّمد بن نعمان، الف، الاختصاص، قم، کنگرة شیخ مفید، 1413ق.
45
45. ــــــــــــــــ ، ب، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، کنگرة شیخ مفید، 1413ق.
46
46. ــــــــــــــــ ، ج، الامالی، قم، کنگرةشیخ مفید، 1413ق.
47
47. ــــــــــــــــ ، د، أوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، قم، کنگرة شیخ مفید، 1413ق.
48
48. ــــــــــــــــ ، ه، الحکایات فی مخالفات المعتزله من العدلیه، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
49
49. منقری، نصر بن مزاحم، وقعه صفین، تحقیق عبدالسلام محّمد هارون، چ دوم، قاهره، مؤسسة العربیه، 1382.
50
50. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعة مدرسین، 1407ق.
51
51. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبى، بیروت، دار صادر، بیتا.
52
ORIGINAL_ARTICLE
اهل حق (یارسان) مطالعة مردمشناسانه گروهی از شیعیان غالی استان کرمانشاه
با وجود اختلافنظرهای فراوان دربارة هویّت و ماهیّت آیین اهل حق (یارسان)، به وضوح میتوان بنیانهای شیعی را در اصول اعتقادات و باورهای معتقدان این آیین مشاهده کرد، هرچند بهتر آن است که به سبب برخی اضافات و افراطها، از جمله قایل شدن به مقام الوهیت برای بسیاری از پیشوایان دینی، به ویژه حضرت علی7، آنان را تحت عنوان «غلات شیعه» مطالعه کرد. امروزه آیین اهل حق، که معتقدانش غالباً در مناطق باختری کشور، به ویژه استان کرمانشاه، سکونت دارند، با برخی ایدههای مرسوم همچون قداست، مظهریت، الوهیت، اجرای مراسم مذهبی و ذکرها و اوراد و ادعیههای روحانی در جمع خانه، برپاداری رسومی هچون رسم سرسپردن و جوز سرشکستن، ادای شکل خاصی از روزه، قربانی و نذر، گرایش به موسیقیهای عرفانی و رقص سماع، نگهداری کتابهای مقدس در منازل، و شارب دست نخوردة مردان پیوند خورده است.
https://www.shiitestudies.com/article_21857_9b4c9ef390f488637fb83e2f980896b1.pdf
2015-08-23
103
134
اهل حق
یارسان
غلات شیعه
حضرت علی
سلطان اسحاق
سیدجواد
امام جمعهزاده
1
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
سارا
ویسی
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم، بوستان کتاب، 1381.
1
2. اخوانکاظمی، مسعود و ویسی، سارا، «علویان سوریه از شکلگیری تا قدرتیابی»، فصلنامه شیعهشناسی، تابستان، سال 10، ش 38، 1381.
2
3. ازکائی، پرویز، فهرست ماقبل الفهرست، مشهد، آستان قدس رضوی، 1375.
3
4. اشعری قمی، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، مقدّمه و توضیحات محمّد جواد مشکور، تهران، علمی و فرهنگی،1361.
4
5. افشاری، مهران، اهل حق، «نشریة ادبیات و زبانها: نشریه چیستا»، 1370.
5
6. الهی، بهرام، آثار الحق؛ گفتارهایی از نورعلی الهی، تهران، جیحون، 1362.
6
7. الهی، نورعلی، برهان الحق، ج دوم، تهران، امیرکبیر، 1343.
7
8. ـــــــــــــــــــــ ، معرفت الروح، ج پنجم، تهران، جیحون، 1384.
8
9. بهرامی، ایرج، اسطوره اهل حق، تهران، آتیه، 1378.
9
10. جیحون آبادی، نعمت الله، حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت، تهران، 1361.
10
11. خدابنده، عبدالله، شناخت فرقه اهل حق (علی اللهیان)، تهران، امیرکبیر، 1382.
11
12. خواجه الدین، سیدمحمدعلی، کشکول خاکساری، تبریز، سعدی، 1360.
12
13. ـــــــــــــــــــــ ، سرسپردگان؛ تاریخ و شرح عقاید دینی و آداب و رسوم اهل حق (یارسان)، تهران، کتابخانه منوچهری، 1362.
13
14. دورینگ، ژان، موسیقی و عرفان سنّت شیعی اهل حق، ترجمة سودابه فضائلی، آبادان، پرستش، 1378.
14
15. دوگوبینو، کنت، سه سال در آسیا؛ سفرنامه کنت دوگوبینو، ترجمة هوشنگ مهدوی، تهران، قطره، 1384.
15
16. دین پرست، منوچهر، «گفتوگو با حجتالاسلام سیدسلمان صفوی و ایرج نعیمائی دربارة نسبت موسیقی و عرفان»، مجلة آینه خیال، ش8، بیتا.
16
17. رستمی هرانی، علیرضا و مؤدّب، سیدرضا، «غالیان و تأثیر برخی اقدامات آنان بر فرهنگ قرآنی شیعه»، فصلنامه شیعهشناسی، سال 10، ش38، ص39-74، 1391.
17
18. روحانی نژاد، حسین، «اهل حق در آیینة حقیقت»، نشریة فلسفه و کلام: کتاب نقد، ش39، 1385.
18
19. زرّین ذوالنوری، سیدنصرت الله، یاهو: دیوان شاه تیمور، 1383.
19
20. زرّین کوب، عبدالحسین، ارزش میراث صوفیه، چ هشتم، تهران، امیرکبیر، 1377.
20
21. سوری، ماشاءالله، سروده،های دینی یارسان، تهران، بینا، 1344.
21
22. سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه و شرح سیدعلینقی فیض الاسلام، تهران، چ آفتاب، 1326.
22
23. شهرستانی، ابوالفتح محمّدبن عبدالکریم، الملل و النحل، تخریج محمّد بن فتحالله بدران، ط. الثانیه، قم، منشورات رضی، 1364.
23
24. صفوت، داریوش، عرفان و موسیقی ایرانی، تهران، بینا، 1348.
24
25. صفیزاده بورهکهئی، دانشنامه نامهآوران یارسان؛ احوال و آثار مشاهیر، تاریخ، کتابها و اصطلاحات عرفانی، تهران، هیرمند، 1376.
25
26. ـــــــــــــــــــــ ، دورة هفتوانه؛ جزوی از نامة مینوی سرانجام، تهران، طهوری، 1361.
26
27. ـــــــــــــــــــــ ، نامه سرانجام یا کلام خزانه، تهران، هیرمند، 1375.
27
28. طبیبی، حشمت الله، «منشأ اجتماعی معتقدات کردان اهل حق؛ مطالعه جامعهشناختی درباره خاندانهای حقیقت»، فصلنامه بررسیهای تاریخی، ش 5، سال7 (آذر و دی)، 1358.
28
29. طهماسبی، قادر، جزوه بیان الحق، کرند غرب، بینا، 1371.
29
30. فضایی، یوسف، «چند کلمه دربارة طریقة اهل حق»، نشریة ادبیات و زبانها: چیستا، ش دی و بهمن، 1384.
30
31. القاضی، مجید، آیین یاری. اندرزیاری. رمز یاری، تهران، کتابخانه طهوری، 1362.
31
32. ـــــــــــــــــــــ ، آیین یاری، تهران، کتابخانه طهوری،1359.
32
33. قبادی، اسماعیل، «تحقیقی پیرامون فرقة اهل حق»، مجله کلام، سال4، ش16، تابستان، 1374.
33
34. گنابادی، علی بن یوسف، رسالة صالحیه: مشتملة علی الف مطلب اکثرها مرموز و منها، لاینحل الالمفتاح، بیجا، چ سنگی، 1333.
34
35. مازندرانی، خلیفه، سلوک در تاریکی: ظلمت در مقابل نور، نگرشی تحقیقی و مستند بر آثار و آرای نورعلی الهی، تهران، مهتاب، 1378.
35
36. مدرّسی چهاردهی، نورالدین، اسرار فرق خاکسار، تهران، پیک فرهنگ، 1369.
36
37. ـــــــــــــــــــــ ، خاکسار و اهل حق، تهران، اشراقی، 1360.
37
38. مردانی، محمّد، سیری کوتاه در مرام اهل حق (علی اللهیان)، بیجا، مؤسسة دفاع از حریم اسلام، 1377.
38
39. معین، محمّد، فرهنگ فارسی معین، چ یازدهم، تهران، سرایش، 1387.
39
40. مُکری، محمّد، «اندیشة مظهریت در نزد اهل حق»، ترجمة مصطفی دهقان، نامة پارسی، سال7، ش4، زمستان، 1381.
40
41. نوبختی، محمّدبن موسی، فرق الشیعه، ترجمة محمّدجواد مشکور، تهران، علمی و فرهنگی، 1386.
41
ORIGINAL_ARTICLE
مفهومشناسی «بیعت» در فرهنگ اسلامی و نقش آن در اثبات امامّت
«بیعت» یکی از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است. نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجتهای هر گروه، گویای نهادینه بودن باور وفاداری به بیعت در میان آنهاست. در میان عالمان شیعه تقریباً این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومان: نتیجة نص است و نه بیعت. این مقاله ضمن مفهومشناسی واژة «بیعت»، با اشاره به سیر تاریخی آن در صدر اسلام، مصادیق گوناگون و نقش آن در موضوع امامت در فرهنگ شیعی را بررسی میکند.
https://www.shiitestudies.com/article_21858_c55865f441eef37242eb10509754f8fc.pdf
2015-08-23
135
162
بیعت
حکومت
دموکراسی
امامت
عهد
محمود
احمدنژاد
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
نعمت
داورپناه
2
دانشجوی کارشناسی ارشد
AUTHOR
1. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، بیروت، المکتبة الاسلامیه، بیتا.
1
2. ابن اعثم کوفی، ابومحمّد احمد، الفتوح، بیروت، دارالاضواء، 1411 ق.
2
3. ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمّد، مقدمه، مراجعه: زکار سهیل، تحقیق: شحاده خلیل، بیروت، دارالفکر، بیتا.
3
4. ابن منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، قم، ادب الحوزه، 1363.
4
5. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق محمّدجعفر یاحقی و محمّدمهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق.
5
6. اراکی، محسن، نظریة الحکم فی الاسلام، قم، مجمع الفکر الاسلامی، بیتا.
6
7. آصفی، محمّد، تحلیل فقهی بیعت، نشریة کیهان اندیشه، ش51، سال 13.
7
8. بازرگان، مهدی، آخرت و خدا، هدف بعثت انبیاء، مؤسسة خدماتی فرهنگی رسا، بیتا.
8
9. بخاری، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دار ابن کثیر،1410 ق.
9
10. بلاذری، انساب الاشراف، بیجا، بیتا.
10
11. پیشگاهی فرد، زهرا، «حضرت علی و نقش آرای عمومی در شکلگیری نظام سیاسی آرمانی تشیع»، نشریة شیعهشناسی، ش31، 1389.
11
12. جرجانی، میرسید شریف، شرح المواقف للایجی، تصحیح بدرالدین نعسانی، افست قم، الشریف الرضی، 1325ق.
12
13. جعفریان، رسول، تاریخ تحوّل دولت وخلافت از برآمدن اسلام تا برافتادن سفیانیان، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، 1377.
13
14. جعفریان، رسول، تاریخ و سیرة سیاسی امیرالمؤمنین7، قم، دلیل ما،1380.
14
15. جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه: ولایت، فقاهت و عدالت، قم، اسراء، 1379.
15
16. حائری، مهدی، حکمت و حکومت، لندن، 1994.
16
17. حسینی طهرانی، محمّد حسین، ولایة الفقیه فی حکومة الاسلام، بیروت، دارالمحجة البیضاء، 1418.
17
18. دینوری، ابوحنیف احمد بن داود، الاخبار الطول، قم، منشورات الشریف الرضی، 1409 ق.
18
19. رازی، فخرالدین، الاربعین فی اصول الدین، قاهره، مکتبة الکلیات الازهریة، 1986.
19
20. سروش محلاّتی، محمّد، دین و دولت در اندیشهی اسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378.
20
21. سمعانی، ابوسعد بن محمد، انساب الاشراف، بیروت، دارالجنان، 1408ق.
21
22. شریفمرتضی، الشافی فیالامامة، ت سیدعبدالزهراء حسینی، تهران، مؤسسةالصادق7، 1410ق.
22
23. شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، بیجا، بیتا.
23
24. شیخ مفید، محمد بن نعمان، الفصول المختارة، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، 1413ق.
24
25. صدوق، محمّد بن علی، امالی، قم، موسسة البعثة،1417 ق.
25
26. صدوق، محمّد بن علی، عیون اخبارالرضا، تهران، منشورات جهان، [بیتا].
26
27. طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات ، 1417.
27
28. طبرسی، احمد بن علی بن ابیطالب، الاحتجاج علی اهل اللجاج، قم، اسوه،1413 ق.
28
29. طبری، محمّد بن جریر، تاریخ طبری، قاهره، دارالمعارف، 1968م.
29
30. طوسی، ابوجعفر، الاقتصاد فی ما یتعلق بالاعتقاد، بیروت، دارالاضواء، 1406.
30
31. عمید زنجانی، عباسعلی، امامت از دیدگاه نهجالبلاغه، تهران، بنیاد نهجالبلاغه، 1368.
31
32. غزالی، ابوحامد، الاقتصاد فی الاعتقاد، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1409.
32
33. فخرالدین رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)، بیروت، داراحیاء التراث، 1420.
33
34. قاضیزاده، کاظم، ولایت فقیه و حکومت اسلامی در منظر امام خمینی، تهران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1378.
34
35. قمی، علی ابن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق موسوی جزایری، طیب، قم، دارالکتاب، 1363.
35
36. کدیور، محسن، نظریههای دولت در فقه شیعه، تهران، نشر نی، 1380.
36
37. کلینی، محمّد بن یعقوب، الکافی، بیجا، بیتا.
37
38. مجلسی، محمّدباقر، بحارالانوار، تهران، مکتبة الاسلامیه،1403 ق.
38
39. محمّدی ریشهری، محمّد، دانشنامه قرآن و حدیث، تهران،1390.
39
40. مزینانی، محمّد صادق، نشریهی حکومت اسلامی، ش 42، صص 28-65.
40
41. مطهّری، حمیدرضا، بیعت و کارکردهای آن در عصر جاهلی و صدر اسلام، نشریة تاریخ اسلام، ش16، 1382.
41
42. معرفت، محمّد هادی، ولایت فقیه، قم، یاران، 1377.
42
43. منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة، قم، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة، 1409ق.
43
44. مؤمن قمی، محمّد، الولایة الالهیة الاسلامیة او الحکومة الاسلامیة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین، بیتا.
44
45. مؤمن قمی، محمّد، «بیعت (1): ادلّة بیعت در قرآن»، مجلهی فقه اهل بیت، ش15، پائیز 1386.
45
46. سیدرضی، نهجالبلاغه، شرح صبحی صالح، قم، دارالهجره، [بیتا].
46
47. واعظی، احمد، «میزان انطباق بیعت با دموکراسی در نگاه امام علی7»، اندیشة حوزه، ش4.
47
48. هندی، علاءالدین علی المتقی، کنزالعمّال فی سنن الاقوال والافعال، حلب، مکتبة التراث الاسلامی.
48
ORIGINAL_ARTICLE
نقش و اهمیت مذهبی، فرهنگی و اجتماعی راه عتبات (قم - قصرشیرین) با تکیه بر رفت و آمد زائران شیعی در دورة قاجار
جادة قم- قصرشیرین یکی از راههای اصلی و مهم در تاریخ ایران دورة اسلامی است. این جاده در دورة قاجاریه به سبب شرایط سیاسی آن دوره، بهویژه بهتر شدن روابط ایران و عثمانی، اهمیت بیشتری یافت. برخی از بنیادیترین افکار جدید و غربی از این مسیر به ایران راه یافت. نوشتار حاضر به نقش و اهمیت اجتماعی، فرهنگی و مذهبی راه قم - قصرشیرین میپردازد.
برای بررسی این موضوع، این مقاله با استفاده از شیوة «تحلیلی - توصیفی» و بهرهگیری از منابع این دوره، به این موضوع پرداخته است و به عبارت دیگر، کوشیده است نشان دهد که راه قم ـ قصرشیرین در دورة قاجار، مهمترین راه داخلی ایران تا سرحدات غرب کشور بوده است. این راه به سبب نقشهای متنوّعی که داشت، تأثیر همهجانبهای در حیات فرهنگی و مذهبی سکونتگاهها و منازل واقعشده در طول مسیر بر جای گذارده است.
https://www.shiitestudies.com/article_21859_303c5842bbcd12a2f92584754039dd0d.pdf
2015-08-23
163
180
فرهنگ
مذهب
قم - قصرشیرین
راه
سعیده
سلطانی مقدّم
1
کارشناس ارشد تاریخ ایران
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
اصلانی ملایری
2
استادیار گروه تاریخ دانشگاه اراک
AUTHOR
1. ادیب الملک، سفرنامة ادیب الملک، تصحیح مسعود گلزار، تهران، دادجو، بیتا.
1
2. ارباب، محمّدتقی، قم نامه، قم، کتابخانة آیتالله العظمی مرعشی، 1364.
2
3. اعتصام الملک، سفرنامة اعتصام الملک، تصحیح منوچهر محمودی، تهران، مصحّح، بیتا.
3
4. اعتضاد السلطنه، محمدحسن خان، اکسیر التواریخ، تهران، ویسمن، 1371.
4
5. ــــــــــــــــــــــــــ ، تاریخ منتظم ناصری، ج3، تصحیح اسماعیل رضوانی، تهران، دنیای کتاب، 1367.
5
6. ـــــــــــــــــــــــــ ، روزنامة خاطرات اعتمادالسلطنه، به کوشش ایرج افشار، تهران، امیرکبیر، 1377.
6
7. افضل الملک، سفرنامة قم، قم، زایر، 1384.
7
8. انه، کلود، خاطرات سفر کلود انه در آغاز مشروطیت، ترجمة ایرج پروشانی، تهران، معین، 1368.
8
9. اوژن اوبن، ایران امروز، ترجمه: علی اصغرسعیدی، تهران، زوار، 1362.
9
10. اولیویه، سفرنامة اولیویه، ترجمة محمّدطاهر میرزا، تهران، اطلاعات، 1371.
10
11. بایندر، هانری، کردستان، بین النهرین و ایران، ترجمة کرامت الله افسر، تهران، فرهنگسرا، 1370.
11
12. براون، ادوارد، انقلاب مشروطیت ایران، تهران، کویر، 1386.
12
13. بروگش، هیزش، سفری به دربار صاحبقران، ترجمة کردبچه، تهران، اطلاعات، 1367.
13
14. پری، جان، کریم خان زند، ترجمة محمّدعلی ساکتی، تهران، نشر نو، 1368.
14
15. پژوهش کمبریج، تاریخ ایران دورة صفویه، ترجمة یعقوب آژند، تهران، جامی، 1380.
15
16. جکسن، سفرنامه جکسن، ترجمة منوچهر امیری، تهران، خوارزمی، بیتا.
16
17. جمال زاده، محمّدعلی، گنج شایگان، تهران، بنیاد موقوفات افشار، 1376.
17
18. دالمانی، هانری رونه، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمة محمّدعلی فرهوشی، تهران، امیرکبیر، 1335.
18
19. دمورگان، جغرافیای غرب ایران، ترجمة کاظم ودیعی، تبریز، چهر، 1339.
19
20. دوبد، بارون و سیسیل جان ادموندز و ولادمیر مینورسکى، دو سفرنامه درباره لرستان، ترجمة اسکندر امان اللهى بهاروند و لیلى بختیارى، تهران، بابک، 1362.
20
21. دوراند، سرتی مور، سفرنامه دوراند، ترجمة علی محمّد کسایی، تهران، آفتاب، بیتا.
21
22. دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی، تهران، فردوس، 1371.
22
23. دیوان بیگی، احمد، حدیقة الشعرا، تهران، زرین، 1364.
23
24. دیولافوا، سفرنامه دیولافوا، ترجمة فرهوشی، تهران، خیام، 1332.
24
25. راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، تهران، نگاه، 1382.
25
26. سپهر، احمدعلی، ایران در جنگ بزرگ، تهران، چاپخانه بانک ملّی ایران، 1336.
26
27. سیفالدوله، سفرنامه سیفالدوله، تهران، نی، 1364.
27
28. شمیم، علی اصغر، ایران دوره سلطنت قاجار، تهران، بهزاد، 1387.
28
29. عضدالملک، علیرضا، سفرنامه عضدالملک، تهران، مؤسسة مطالعات پژوهش، 1370.
29
30. عین السلطنه، قهرمان میرزا سالور، روزنامه خاطرات عین السلطنه، تهران، اساطیر، 1374.
30
31. فخرالملک، ابوالحسن خان، از حریم تا حرم، تهران، اسناد ملّی ایران، 1372.
31
32. فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1385.
32
33. فلاندن، اوژن، تهران، ترجمة حسین نورصادقی، اشراقی، 2536.
33
34. قاضی عسگر، حدیث قافلهها، قم، مشعر، 1382.
34
35. قائدان، اصغر، عتبات عالیات عراق، قم، مشعر، 1383.
35
36. قراگزلو، فرید، خاطرات فرید، تهران، زوّار، 1354.
36
37. کرزن، جورج ناتانیل، ایران و قضیة ایران، ج1، ترجمة غلام علی وحید مازندرانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1380.
37
38. گروته، هوگو، سفرنامة گروته، ترجمة مجید جلیلوند، تهران، مرکز، 1369.
38
39. لسترنج، گای، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمة محمود عرفان، تهران، علمی و فرهنگی، 1377.
39
40. ماکسیم، سیرو، کاروانسراهای ایران و ساختمانهای کوچک بین راه، ترجمة عیسی بهنام، تهران، سازمان حفاظت آثار باستانی ایران، 1949.
40
41. محبوبی اردکانی، حسین، چهل سال تاریخ ایران، تهران، اساطیر، 1374.
41
42. مستوفی، عبدالله، شرح زندگانی من، تهران، زوّار، 1377.
42
43. مهدوی، هوشنگ، تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ جهانی دوم، تهران، امیرکبیر، 1388.
43
44. موریه، جیمز، سفرنامه جیمز موریه، ترجمة ابوالقاسم سری، تهران، توس، 1385.
44
45. نصیری، محمدرضا، اسناد و مکاتبات تاریخى ایران: دورة افشاریه، گیلان، جهاد دانشگاهی، 1364.
45
46. نوری، محمدتقی بن محمد مهدی، اشرف التواریخ، مصحح، سوسن اصیلی، تهران، میراث مکتوب، 1386.
46
47. هدایتی، هادی، تاریخ زندیه، تهران، دانشگاه تهران، 1334.
47
48. والیزاده معجزى، محمدرضا، تاریخ لرستان روزگار قاجار، تهران، حروفیه، 1380.
48
49. ویلز، ایران در یک قرن پیش، ترجمة قراگزلو، تهران، اقبال، 1368.
49
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیر سفرهای زیارتی بر سیاست منطقهای و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با عراق نوین
این نوشتار کوشیده است بر اساس تلفیقی از نظریة فلیمز در معیارهای رهبری و نظریة میترانی در جبر کارکردی برای همکاری و نظریة سازهانگاران مبنی بر تأثیر هنجارها بر رفتار سیاسی کنشگران، کارکرد سفرهای زیارتی شیعیان ایرانی به عراق را برسیاست منطقهای و روابط ایران و عراق نوین بررسی کند. این نوشتار به روش توصیفی و تحلیلی درصدد طرح این پرسش است که گردشگری مذهبی چه تأثیری بر سیاست منطقهای و روابط خارجی ایران با عراق نوین داشته است؟
فرض پژوهش آن است که با توجه به تأثیر هویّت شیعی بر سیاستگذاری ایران، سفرهای زیارتی به جبر کارکردی برای همکاری در میان دو کشور و موجب تقویت روابط و ائتلاف ایران با عراق شده، و زمینهساز عملیشدن سیاست اتحادیة اسلامی در خاورمیانه از رهگذر تجربة تعمیق همکاری با عراق خواهد شد.
یافتهها نشان میدهد مهمترین کارکردهای سفرهای زیارتی برای سیاست منطقهای و روابط ایران و عراق عبارت است از: زمینهسازی سفرهای زیارتی برای همگرایی اسلامی، بازتعریف «هویّت اسلامی» و بهرهمندی از کارکرد سرزمینزدایی سفرهای معنوی، تبدیل مرزهای جنگ به مرزهای صلح، جلوگیری از باز طرح اختلافهای سیاسی و اتکای جمهوری اسلامی ایران به قدرت نرم درعراق نوین، و اثر معناگرایی زایران بر خشونتگریزی و ایجاد صلح در منطقه، و مشارکت در امر بازسازی عراق با تمرکز بر بازسازی عتبات عالیات. با تحلیلی سازهانگارانه سیاست و روابط ایران در قبال عراق نوین مبتنی برتقدّم هنجار بر منافع صورتبندی شده است.
https://www.shiitestudies.com/article_21860_82e04103fe18eb269dcdcb2d5639507c.pdf
2015-08-23
181
220
زیارت
گردشگری دینی
سیاست منطقهای
قدرت
ایران
عراق
فرهنگ شیعی
نفیسه
واعظ
1
استادیار روابط بینالملل دانشگاه آزاداسلامی شهرضا
LEAD_AUTHOR
1. «تحلیلهای چالشهای بخش گردشگری»، مجلس و پژوهش، سال یازدهم، ش12، 1371.
1
2. «زیارت برای دیدن یا باز کاویدن»، خیمه، ش5، بهمن ماه 1389.
2
3. احمدی، سیدعبّاس، ایران، انقلاب اسلامی و ژئوپلتیک شیعه، تهران، 1390.
3
4. اخبار شیعیان، سال ششم، ش54، اردیبهشت 1389 و سال ششم، ش 55، خرداد 1389 و سال ششم، ش 57، مرداد 1389.
4
5. اعتماد، چهارشنبه 18 مرداد 1391، 19 رمضان 1433.
5
6. امام زاده فرد، پرویز، «بررسی جایگاه قدرت نرم در سیاست»، فصلنامة مطالعات سیاسی، ش 7، 1389.
6
7. امیراحمدی، هوشنگ، «ایران و خلیج فارس»، ترجمة جمشید زنگنه، در: مجموعه مقالات چهارمین سمینارخلیج فارس، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1378.
7
8. امین الدوله، علی خان، خاطرات سیاسی میرزاعلی خان امین الدوله، به کوشش حافظ فرمانفرمائیان، تهران، امیرکبیر، 1370.
8
9. آرنت، هانا، توتالیتاریسم، ترجمة محسن ثلاثی مجرد، تهران، ثالث، 1388.
9
10. آقاجانی، قنّاد، اخراج ایرانیان از عراق، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
10
11. آیتی، علیرضا، عراق کانون تأثیرگذار، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1389.
11
12. بابلیس، جان و اسمیت، استیو ، جهانی شدن سیاست: روابط بینالملل در عرصة نوین، ترجمة ابوالقاسم راهچمنی، تهران، ابرار معاصر، 1383.
12
13. بحرانی مرتضی، و حسینی، مالک، «فرصتهای ایران برای تبدیل به قدرت برترمنطقهای»، پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 1391.
13
14. برژینسکی، ژبینگو، انتخاب سلطه یا رهبری، ترجمة امیرحسین نوروزی، تهران، نی، 1386.
14
15. بوزان. ال و یور، باری، مناطق و قدرتها، ترجمة رحمان قهرمان پور، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1386.
15
16. پیران، پیروز، «انقلاب جهانگردی»، فصلنامه ایران زمین، سال اول، ش 2، تهران، معاونت جهانگردی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
16
17. تراسبی، دیوید، اقتصاد و فرهنگ، ترجمة کاظم فرهادی، تهران، نی، 1382.
17
18. تقیداوری، محمود، «نگاهی به جامعهشناسی زیارت»، معرفت، سال دهم، ش6، شهریور1380.
18
19. تلاشان، حسن، «دورنمای ژئوپلتیک شیعه در عراق»، فصلنامه علمی - پژوهشی شیعهشناسی، سال هشتم، ش 31، 1389.
19
20. توال، فرانسوا، ژئوپلتیک شیعه، ترجمة کتایون باصر، تهران، ویستار، 1382.
20
21. تیموتی، دالن، گردشگری بینالمللی و برنامهریزی، ترجمة سلطانی و لطفی، تهران، قومس، 1373.
21
22. جعفری ولدانی، اصغر، چالشها و منازعات در خاورمیانه، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1388.
22
23. جونز، ست جی، برقراری نظم و قانون پس از منازعه، ترجمة عسکر قهرمانپور، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1388.
23
24. چهل تنی، مهدی، «توسل مورد تأئید شیعه و سنّی است»، تاریخ و اندیشه، ش 73، بهمن 1389.
24
25. حاجی یوسفی، امیرمحمّد، چشماندازهای منطقهای و بینالمللی عراق پس از صدّام، تهران، دفترمطالعات سیاسی و بینالمللی، 1387.
25
26. حاجی یوسفی، امیرمحمّد، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحوّلات منطقهای1991-2001، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1384.
26
27. خسروی، غلامرضا، چشمانداز عراق آینده، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1390.
27
28. الخفّاف، حامد، دیدگاههای سیاسی - اجتماعی آیتالله سیستانی در مسائل عراق، ترجمة محمّدجواد رحمتی، تهران، کویر، 1392.
28
29. الخفّاف، حامد، ناگفتههایی از سفر درمانی آیت الله سیستانی و بحران نجف، ترجمة محمّدرضا مروارید، تهران، اطلاعات، 1391.
29
30. دهقانی فیروزآبادی، جلال، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سمت، 1388.
30
31. رحمانی، تائب، گفتوگوی ایرانی و اروپا، تهران، دفترمطالعات سیاسی و بینالمللی، 1375.
31
32. رحمانیان، مسعود، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، بهنامی، 1387.
32
33. رضایی، محسن و علی مبینی، ایران آینده در افق چشمانداز، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385.
33
34. رنجبریان، بهرام، شناخت گردشگری، اصفهان، چهارباغ، 1384.
34
35. روزماری، اس. ن، امنیت خلیج فارس، ترجمة حاکم قاسمی، تهران، پژوهشکده علوم دفاعی و استراتژیک دانشگاه امام حسین7، 1372.
35
36. سیفزاده، حسین، نظریهها و تئوریهای مختلف در روابط بینالملل فردی - جهانی شده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1384.
36
37. سیمپسون، جان، فرجام دیکتاتور، ترجمة عسگر قهرمانپور، تهران، خرسندی، 1388.
37
38. شفیعی، نوذر، و شیخون، احسان، «تحلیل سازهانگارانه از تأثیر قدرت فرهنگی بر هژمونی ایالات متحدة آمریکا در نظام بینالملل»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال پنجم، ش 12، 1389.
38
39. صدیق زراعتی، جعفر، «بازاریابی بینالمللی گردشگری»، دوماهنامه مسافران، دوره دوم، ش 5، 1388.
39
40. علویه کرمانی، حاجیه خانم، روزنامه سفرحج عتبات عالیات و دربار ناصری، به کوشش رسول جعفریان، قم، مورّخ، 1386.
40
41. قربانی، عادل، و صدیق محمّدی، میرفرهاد ، روابط اقتصادی ایران و عراق چشماندازها و فرصتها، تهران، مؤسسة تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، 1387.
41
42. کربلایی کرناتکی هندی، حافظ محمّد عبدالحسین، تذکره الطریق فی مصائب حجاج بیتالله العتیق، به کوشش رسول جعفریان، اسرادوغان، قم، 1386.
42
43. کلودسه، ژان،وحدت سیاسی اروپا، ترجمة محمود صور اسرافیل، تهران، مرکز مطالعات بینالمللی وزارت امور خارجه، 1389.
43
44. گلابچی، کاظم، سرپرست بخش تأسیسات مهندسان مشاور آستان قدس رضوی در همایش «معماری معاصر و توسعة حریم حرم مطهر حضرت رضا7 در مشهد»، در مصاحبه با پژوهشگر، 1386.
44
45. لی، جان، گردشگری و توسعه درجهان سوم، ترجمة عبدالرضا رکن الدینی افتخاری، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، 1378.
45
46. مار، فب، تاریخ نوین عراق، ترجمة محمّد عبّاسپور، تهران، آستان قدس رضوی، 1380.
46
47. مجتهدزاده، پیروز، کشورها و مرزها در منطقة ژئوپلتیک خلیج فارس، ترجمة ملک محمّدی، تهران، دفترمطالعات سیاسی و بینالمللی، 1373.
47
48. محمّدی، حمیدرضا، «نقش گردشگری زیارتی در توسعة اجتماعی- اقتصادی سکونتگاههای زیارتگاهی روستایی»، رشد آموزش جغرافیا، دوره23، ش2، زمستان 1387.
48
49. مختاری، محمّد مهدی، فیدل کاسترو آخرین بازمانده جنگ سرد و چالشهای درونی و بیرونی کوبا، تهران، اطلاعات، 1386.
49
50. مشیرزاده، حمیرا، تحوّل در نظریههای روابط بین الملل، تهران، سمت، 1386.
50
51. منسفیلد، پیتر، تاریخ خاورمیانه، ترجمة عبدالعلی اسپهبدی، تهران، علمی و فرهنگی، 1388.
51
52. موسوی خمینی، روحالله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384.
52
53. نادری قطبالدینی، عبّاس، آیندة فرهنگی خاورمیانه، کتاب خاورمیانه، ویژة مسائل و چالشهای خاورمیانه، تهران، ابرار، 1383.
53
54. نای، جوزف، کاربرد قدرت نرم، ترجمة سیدرضا میرطاهر، تهران، قومس، 1382.
54
55. نقیب زاده، احمد، تأثیر فرهنگ ملّی بر رفتار سیاسی ایرانیان، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1382.
55
56. واعظ، نفیسه، «تأملی بر علل و عوامل واگرایی میان کشورهای اسلامی خاورمیانه»، مجله علمی و پژوهشی مطالعات میان فرهنگی، سال دوم، ش 4، بهار وتابستان 1386.
56
57. واعظ، نفیسه، «تداوم و تحوّل در سیاستگذاری برای اماکن مقدّسه در قرن اخیر»، فصلنامه اسناد، مطبوعات و متون بهارستان، دورة دوم، سال اول، ش3، بهار1388.
57
58. واعظ، نفیسه، «فرصتهای گردشگری دینی برسیاست منطقهای ایران از 2001 تا 2011»، ج 2، همایش بینالمللی گردشگری دینی و توسعه فرهنگ زیارت، مشهد، نخستین،1390.
58
59. واعظ، نفیسه، تأثیر سلفیگری بر تیرهسازی روابط ایران و عراق نوین، درتارنمای سومین همایش بینالمللی مجازی تحوّلات ایران و جهان، 1392.
59
60. همایون، محمّدعلی، «تأملات و نکاتی دربارة زیارت عتبات عالیات از سوی زایران ایرانی و سیاستهای جمهوری اسلامی در قبال آن»، پیام صادق، سال نهم، ش50، 1392.
60
61. یزدان فام، محمود، مجموعه مقالات خاورمیانه و جنگ ایران و عراق، تهران، مرکز اسناد انقلاب و تحقیقات دفاع مقدّس، 1388.
61
62. یعقوبی، ابوالقاسم، «گردشگری در قرآن»، فصلنامه فقه، ش14، زمستان 1376.
62
منابع لاتین
63
1. Baldwin, David, “Power and International Relations”, Hand book of International Relations, London. Sage, 2002.
64
2. Barzegar, kayhan, "Roots of the new Terrorism in the Middle east", National Interst, Vol.1, availabl at: www.usip.org, 2005.
65
3. Buzan, Barry, Regions and Powers the structure, London, Cambridge university press, 1996.
66
4. Ehteshami, Anushirvan, "Iran-Iraq Relation after Saddam" The Washington 2003.
67
5. Flemes, Danniel, Conceotualising Regional Power in Intersnational relation, available, at: http//www.ideas repec.org.
68
6. Hass, Ernest, Economic and Pattern of Political integration projection about unity in Latin, 1988.
69
7. Hass, Ernest, Beyond the Nation, Statesstanford, Stanford University press, 1964.
70
8. Holiday, Fred, "Revolution and World Politics: the Rise and fall of the sixth great power”, Macmilan press, 1999.
71
9. www.khabaronline.ir
72
10. Mitrany, David, "A Working Peace System”, Chicago, Quadrangle, 1966.
73
11. Nasr, Vali, Regional Implication of Shia revival in Iraq, The Washington quarterly, vol.27, n.39, summer 2004.
74
12. Nye, jr.josephs, “Soft power”, Foreign Policy, vo1, 1990.
75
13. Pedersen, Thomas, “Cooporative Hegemony: power, Ideas, and Institutions in Regional Integration”, Islamic Studies, 2001, p.32.
76
14. Schoeman, Maxi, "South Africa as Emerging Middle power”, 1994.
77
15. Vaez, Nafiseh, "A study of obstacles to the Establishment of an Islamic union in the middle east World Congress for Middle EASTERN STUDIES" Barcelona, july 19th-24th, 2010.
78
16. www.atabat.org
79
17. www.mehrnews.com
80
18. www.wto.org (world tourism organization)
81
19. Vaez, 2011, Opportunity & Limitation of Religious piligrim in Iran and Iraq relation, 18th International DAVO Congress for Contemporary Research on the Middle East, Berlin, 6 - 8 October .
82
20. www.mehrnews.com./fa/news detail.aspx ?/9/5/1391.
83
21. www.isna.ir/fa/news/22/5/1391.
84
22. www.isna.ir/fa/news/jhvdo nsjvsd 22/5/1391
85
ORIGINAL_ARTICLE
پیامدهای سیاست شاهعباس در براندازی حکومت شیعی آلکیا در گیلان
در فاصله سدههای هشتم تا دهم هـ.. ق در بخشی از گیلان که در روزگار خود به بیهپیش معروف بود، حکومت شیعی و محلی آلکیا با پشتیبانی سادات مرعشی مازندران قدرت را در دست گرفت. این حکومت در تثبیت و تحکیم حکومت صفویه نقش بسیاری داشت. در سال 1001ق شاهعباس با هدف توسعه و تحکیم قدرت سیاسی و اقتصادی خود، به گیلان حمله کرد و بساط حکومت آنان را برچید. از آن پس گیلان استقلال داخلی و سیاسی خود را از دست داد، جزء املاک خاصه شد و با ورود کردهای صوفی به دنبال تحرکات نظامی، در ترکیب جمعیتی آن تغییراتی رخ داد. این نوشتار بر آن است تا به بررسی پیامدهای سیاست شاهعباس در بر اندازی حکومت شیعی آلکیا بپردازد و نتایج حاصل از این امر را در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار دهد. جمعآوری مطالب در این پژوهش، مبتنی بر روش کتابخانهای است. تجزیه و تحلیل مسائل و رویدادها بر اساس روش تاریخی، با تکیه بر توصیف، تطبیق و تحلیل اطلاعات است. تفسیر وقایع تاریخی بر اساس تقدم زمانی حوادث صورت گرفته است.
https://www.shiitestudies.com/article_21861_0361bc5a3d16bc61d6add5b2119c607b.pdf
2015-08-23
221
244
گیلان
آلکیا
بیهپیش
حکومت شیعی
صفویه
محمدحسن
رازنهان
1
استادیار تاریخ دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
سهیلا
نعیمی
2
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
1. رابینو، هـ . ل، فرمانروایان گیلان، ترجمه م.پ. جکتاجی، رضا مدنی، رشت، نشر گیلکان، 1369.
1
2. ابن اسفندیار، بهاءالدین محمد بن حسن، تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران، پدیده (خاور)، 1366.
2
3. اشعری قمی، سعد بن عبد الله ابیخلف، تاریخ عقاید و مذاهب شیعه (المقالات و الفرق)، تصحیح محمد جواد مشکور، ترجمه یوسف فضایی، تهران، عطائی، 1371.
3
4. افوشتهای نطنزی، محمود بن هدایت الله، نقاوة الاثار فی ذکر الاخیار، به اهتمام احسان اشراقی، تهران، علمی و فرهنگی، 1373.
4
5. انصاری، شمسالدین، نخبةالدهر فی عجائب البر و البحر، ترجمه حمید طبیبیان، تهران، بنیاد فرهنگستانهای ایران، 1357.
5
6. اولئاریوس، آدام، سفرنامه اولئاریوس، تهران، ابتکار، 1363.
6
7. بدلیسی، شرف خان بن شمسالدین، شرفنامه (تاریخ مفصل کردستان)، به اهتمام ولادیمیر مینوف زرنوف، تهران، اساطیر، 1377.
7
8. بیگدلی، آذر، آتشکده آذر، به کوشش حسن سادات ناصری، تهران، امیر کبیر، 1338.
8
9. تتوی، قاضی احمد و آصفخان قزوینی، تاریخ الفی، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، علمی و فرهنگی، 1382.
9
10. جنابدی، میرزا بیگ، روضة الصفویه، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی، 1378.
10
11. حافظ ابرو، زبدة التواریخ، تصحیح سیدکمال سیدجوادی، 4 جلد، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
11
12. خواند میر، غیاث الدین بن همامالدین الحسینی، حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، زیر نظر محمود دبیر سیاقی، تهران، خیام، 1353.
12
13. رابینو، هـ . ل، ولایات دارالمرز ایران، گیلان، ترجمه جعفر خمامی زاده، رشت، طاعتی، 1374.
13
14. رازی، امین احمد، هفت اقلیم، تصحیح و تعلیق جواد فاضل، جلد سوم، تهران، کتب ایران، 1340.
14
15. روملو، حسن بیگ، احسن التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، بابک، 1384.
15
16. رویمر، هـ . ر، آل جلایر، آل مظفر و سربدران، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی، 1382.
16
17. شاردن، ژان باتیست، سیاحتنامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، جلد چهارم و هشتم، تهران، امیرکبیر، 1350.
17
18. شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، اسلام، 1377.
18
19. شیروانی، میرزا زین العابدین، ریاض السیاحه، تصحیح و مقابله اصغر حامد ربانی، تهران، سعدی، 1339.
19
20. عالم آرای صفوی (عالمآرای شاه اسماعیل)، به کوشش یدالله شکری، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1350.
20
21. غفاری قزوینی، قاضی احمد، تاریخ جهانآرا، به اهتمام مجتبی مینوی، تهران، حافظ، 1343.
21
22. فومنی، عبدالفتاح، تاریخ گیلان، تصحیح عطاءالله تدین، تهران، فروغی، 1353.
22
23. قزوینی، بوداق منشی، جواهر الاخبار، تصحیح و تعلیقات محسن بهرامنژاد، تهران، میراث مکتوب، 1378.
23
24. قزوینی، یحیی بن عبدالطیف، لب التواریخ، تهران، گویا، 1363.
24
25. کسروی، احمد، شهریاران گمنام، تهران، جامی، 1377.
25
26. کنارودی، قربانعلی، نعیمی، سهیلا، «علل تداوم سادات آلکیا در گیلان»، فصلنامه علمی و پژوهشی شیعهشناسی، سال نهم، شماره 34، 1390.
26
27. لاهیجی، علی بن شمسالدین بن حاجی حسن، تاریخ خانی، تصحیح منوچهر ستوده، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1352.
27
28. مرعشی، سیدظهیرالدین، تاریخ گیلان و دیلمستان، تصحیح منوچهر ستوده، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1347.
28
29. مرعشی، میرتیمور، تاریخ خاندان مرعشی مازندران، تصحیح منوچهر ستوده، تهران، اطلاعات، 1364.
29
30. مستوفی، حمدالله، نزهة القلوب، به اهتمام گای لسترنج، تهران، دنیای کتاب، 1362.
30
31. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، 2جلد، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی و فرهنگی، 1378.
31
32. مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمه علینقی منزوی، قم، شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، 1361.
32
33. منجم، ملا جلالالدین، تاریخ عباسی (روزنامه ملا جلال)، به کوشش سیفالله وحیدنیا، تهران، وحید، 1366.
33
34. منزوی، علینقی، «خاندان کارکیا در گیلان»، گیلاننامه (مجموعه مقالات گیلانشناسی)، ج2، 1369.
34
35. منشی ترکمان، اسکندربیگ، تاریخ عالمآرای عباسی، زیر نظر ایرج افشار، تهران، امیرکبیر، 1382.
35
36. میرابوالقاسمی، سیدمحمدتقی، سرزمین و مردم گیل و دیلم، رشت، طاعتی، بیتا.
36
37. نظام شاه دکنی، خورشاه بن قبادالحسینی، تاریخ ایلچی نظام شاه، تصحیح محمد رضا نصیری -کوئیچی هانه دا، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379.
37
38. نعیمی، سهیلا، «آلکیا و علل سقوط آن در گیلان»، فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، دوره 20، ش 7، بهار و تابستان 1389.
38
39. نوائی، عبدالحسین، شاه طهماسب صفوی (مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی)، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1350.
39
40. نوزاد، فریدون، نامههای خان احمد خان گیلانی، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشاریزدی، 1373.
40
41. واله اصفهانی، محمد یوسف، خلد برین، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی، 1372.
41
42. وحید قزوینی، میرزا محمد طاهر، تاریخ جهان آرای عباسی، تصحیح سیدسعید میرمحمد صادق، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1383.
42
43. یوسف جمالی، محمد کریم و پناهی، عباس، «اوضاع مذهبی گیلان در عصر آلکیا»، پژوهش نامه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد، سال 2، شماره 6، 1386.
43
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقش تشیّع در ورود و گسترش اسلام به آسیای جنوب شرقی
طی سالهای اخیر، منازعات مذهبی شیعه و سنّی در مناطق گوناگون جهان، از جمله برخی از کشورهای اسلامی آسیای جنوب شرقی یعنی اندونزی و مالزی تشدید شده است. برخی از جریانهای افراطی مذهبی با این ادعا که تشیع پدیدهای نوظهور و بیرونی در این منطقه به شمار میآید و این مذهب در فرایند اسلامیسازی و فرهنگ و تمدن اسلامی در آسیای جنوب شرقی نقشی نداشته است، تلاش گستردهای در جهت حذف و به حاشیه راندن اقلیّت شیعه در این منطقه سامان دادهاند. از دیگر سو، با وجود دستکاریهای بسیاری که در محو یا تغییر منابع تاریخی مربوط به سهم و نقش تشیّع در این منطقه صورت گرفته، مذهب تشیع در کنار تأثیر حایز اهمیتی که انقلاب اسلامی در احیا و گسترش آن در دورة معاصر بر عهده داشته، به استناد شواهد و مدارک تاریخی غیرقابل انکاری که امروزه نیز قابل دسترسی است، دارای نقش مهمی در ورود و گسترش اسلام و همچنین فرهنگ و تمدن اسلامی در این منطقه بوده است. این مقاله کوشیده است تا با مطالعة نظریههای گوناگون در خصوص منشأ ورود و گسترش اسلام در آسیای جنوب شرقی، نقش عامل شیعی را در چهار فرضیة منشأ عربی، هندی، ایرانی و چینی، بررسی و برخی تأثیرهای فرهنگی و مذهبی شیعه در این منطقه را تبیین کند.
https://www.shiitestudies.com/article_21862_af8c7eb1adce1587f24911e71b511afb.pdf
2015-08-23
245
274
آسیای جنوب شرقی
اسلام
شیعه
سادات
تصوف
عرب
ایرانی
هندی
محمّدرضا
بارانی
1
دکترای تاریخ و عضو هیأت علمی دانشگاهالزهراء
LEAD_AUTHOR
محمّدعلی
ربانی
2
دانشجوی دکتری مطالعات تاریخ تشیّع دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی
AUTHOR
1. اقبال، حمد ظفر، «تأثیر زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی در زبان و ادبیات و فرهنگ اندونزی»، تهران، رسالة دکترای دانشگاه تهران، 1385.
1
2. جعفریان رسول، تاریخ تشیّع در ایران، قم، انصاریان، 1380.
2
3. حیدر اسد، الامام الصادق والمذاهب الاربعة، تهران، مکتبة الصدر، 1378.
3
4. یاری، سیاوش، تاریخ اسلام در هند، قم، نشر ادیان، 1388.
4
5. شهاب محمّد اسد، الشیعه فی اندونیسیا، اعداد م.م. النجفی، جاکارتا، موسسة الثقافه، 1426.
5
6. شهاب محمّد ضیاء، الامام المهاجر، السعودیه، دارالشروق للنشر و التوزیع والطباعه، 1980.
6
7. طاهری، محمود، سفرهای دریائی مسلمین در اقیانوس هند، مشهد، آستان قدس رضوی، 1380.
7
8. فون در، مهدن فردر، دو دنیای اسلام؛ روابط جنوب شرقی آسیا و خاورمیانه، ترجمة اسماعیل نیا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1388.
8
9. لیان جان سین، تاریخ روابط چین و ایران، ترجمة جان هون نین، تهران، پژوهشکده زبان وگویش، تهران، 1385.
9
10. مازندرانی، وحید، سرزمین هزار جزیره، تهران ، دهخدا، 1345.
10
11. مخول قیصر، ادب، الاسلام فی الشرق الاقصی، تعریب نبیل صبحی، بیروت، دارالعربیه للطباعه والنشر، 1966.
11
12. محمّد ربیع، بن محمّد ابراهیم، سفینة سلیمانی، تهران، دانشگاه تهران، به کوشش دکتر عباس فاروقی، 1378.
12
13. مرادی، رضا، اسلام در چین، مشهد، آستان قدس رضوی، 1382.
13
14. مصطفی شاکر، موسوعة دور العالم الاسلامی و رجالها، ج 3، بیروت، 1409.
14
15. جعفری، سیدحسین سیدمحمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سیدمحمدتقی آیتاللهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1392.
15
16. نوئر دلئار، نهضتهای نوین اسلامی اندونزی، ترجمه ایرج رزاقی و محمد حیدرپور، مشهد، آستان قدس رضوی، 1370.
16
17. نیازمند، رضا، شیعه در تاریخ، تهران، قلم نوین، 1383.
17
18. هوکر، ام بی، اسلام در جنوب شرق آسیا، ترجمة محمد حیدرپور، مشهد، آستان قدس رضوی، 1385.
18
منابع لاتین
19
1. Salim Arskal & Azra Azyumardi, 2003, Sharia and politics in modern Indonesia, Singapore, Institute of Southest Asian Studies,.
20
2. Jacobsen, Frode F, 2009, Hadrami Arabs in Present-day Indonesia, An Indonesia-Oriented group whit an Arab signature, London, Routledge Contemporary Southeast Asia Series,.
21
3. Ho, Engseng, 2010, the Graves of Tarim, Genealogy and Mobility across the Indian Ocean, California, World History Liberary.
22
4. Ricklefs, M.C, 2001, A History of Modern Indonesia since c.1200, third edition, Palgrave Macmilan, London.
23
5. Fealy, Gred & Hooker, Virginia,2006, Voices of Islam In Southest Asia, A Contemporary Sourcebook, Institute of Southest Asian Studies.
24
6. Drakely, Steven, 2005, The History of Indonesia, Greenwood publishing Group, London.
25
7. Federspiel Howard M, 2007, Islam and Muslims in Southest Asia, University of Hawaii Press Production.
26
8. Yusuf, Imtiyaz2004, Measuring the Effect of Iranian Mysticism on Southeast Asia, Thailand, Assumption University Bangkok.
27
9. Leonard, Andaya, 1999, Ayutthaya and the Persian and Indian Muslim Connection, Bangkok, Thammasat University.
28
10. Alwi, Shihab, 2009, Tasawwuf in Indonesia, Jakarta, Iiman..
29
11. Fealy, Gred & Hooker, Virginia, 2006, Voices of Islam In SouthestAsia, A Contemporary Sourcebook, Institute of Southest Asian Studies.
30
12. Al-Attas-Nagib, Sayed Muhammad, 1967, New Light on the Life of Hamza Fanshuri, Kualalampur..
31
13. Marcinkoweski, Mohammad Ismail, 2000, "Persian Religious and Cultural Influnces in Siam / Thailand and Maritime Southest Asia in Historical Perespective: Bangkok, Journal of the Siam Sociaty.
32
14. Azra, Azyumardi, 2009, Discourse on Sufism in the Malay-Indonesian World in the 17t and 18t Centuries, Jakarta, Uin.
33
Kongchana, Plubplung, 2005, A History of the Chula Raja Montri Position (Shikh ul–Islam), JCAS Symposhium.
34
ORIGINAL_ARTICLE
تقیه از نگاه مفسّران و فقیهان فریقین
تقیه یکی از فنون راهبردی انسان در مبارزهها و زندگی اجتماعی وی در طول تاریخ بوده است. در متون دینی از جمله در قرآن، روایات و سیره دربارة تقیه، مباحث فراوانی نقل گردیده و ماهیت، اقسام، ملاک مشروعیت و راهکارهای آن بررسی شده است.
از آن رو که در تاریخ اسلام، شیعیان همواره با حکومتهای جائر، که به نام اسلام بر مسلمانان حکومت میکردهاند، درگیر بوده و به ناچار، بیش از سایر فرقههای اسلامی از تقیه استفاده کردهاند، چنین تصور شده که تقیه اعتقادی ویژة شیعیان بوده و برخی از نویسندگان آگاهانه یا ناآگاهانه از آن به عنوان وسیلهای برای کوبیدن تشیع استفاده کردهاند گویا تقیه ملاکی در قرآن، حدیث و سیرة پیشوایان دینی ندارد. در این مقاله، سعی شده است تبیین گردد که تقیه از حیث ماهیت، اقسام و ملاک مشروعیت و راهکارهایش یکی از موضوعات اتفاقی در بین همة فرقههای اسلامی است، و در این زمینه، هیچ اختلافی بین آنان وجود ندارد. ضرورت استفاده از تقیه برای یک فرقه دلیل نمیشود که آن را از اعتقادات خاص آن فرقه دانسته، آنان را سرزنش کنیم. اگر جای سرزنش هم باشد در مورد کسانی است که با روشهای ظالمانة خود موجب کاربست تقیه شدهاند.
https://www.shiitestudies.com/article_21863_96b152f774bd873dcc87d32a18ef50b4.pdf
2015-08-23
275
287
تقیه
کتمان
غلامحسین
اعرابی
1
دانشیار دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
1. قرآن کریم.
1
2. ابن فارس، ابوالحسن، معجم مقاییس اللغۀ، بیروت، دارالفکر، 1399.
2
3. ابن منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارصادر، بیتا.
3
4. بخاری، محمّد بن اسماعیل، الصحیح، بیروت، دار ابن کثیر، بیتا.
4
5. جوهری، اسماعیل، الصحاح فی اللغۀ، بیروت، دارالعلم، 1990.
5
6. خطیب، محبّ الدین، الخطوط العریضۀ، بیجا، بیتا.
6
7. خلیل، فراهیدی، العین، دار و مکتبة الهلال، بیتا.
7
8. خویی، ابوالقاسم، مصباح الفقاهۀ، نجف، المطبعۀ الحیدریۀ، 1954.
8
9. دروزه، محمد عزت، التفسیر الحدیث، قاهره، داراحیاء الکتب العربیۀ، 1383.
9
10. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم، 1412.
10
11. رشید رضا، محمّد، تفسیر المنار، قاهره، الهیئۀ المصریۀ العامۀ لکتاب، 1990.
11
12. سرخسی، محمّد بن احمد، المبسوط، بیروت، دارالمعرفۀ، 1993.
12
13. انصاری، مرتضی، المکاسب، بیجا، بیتا.
13
14. صدوق، محمّد، معانی الاخبار، تصحیح علی اکبر غفّاری، قم، اسلامی، 1361.
14
15. مفید، محمّد، تصحیح الاعتقاد، بیجا، بیتا.
15
16. فخر رازی، ابوعبدالله، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاء، التراث العربی، 1420.
16
17. قاسمی، جمالالدین، محاسن التأویل، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1418.
17
18. قمی، عبّاس، سفینۀ البحار، نجف، المطبعۀ العلمیۀ، 1355.
18
19. مجلسی، محمّدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسۀ الوفاء، 1983.
19
20. مراغی، احمد، تفسیر المراغی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بیتا.
20