ORIGINAL_ARTICLE
ژئوپلیتیک شیعه و قلمروخواهی ایران در شرق مدیترانه
هر کشوری بر اساس برخورداری از سطوح قدرت، به گسترش حوزة نفوذ و افزایش نقش در منطقه یا مناطق پیرامون خود علاقه دارد.
یکی از حوزههای ژئوپلیتیک حسّاس پیرامون ایران، شرق مدیترانه است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحوّل در ساختار ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ایران نقش محوری در گسترة جغرافیایی شیعیان یافت و سرزمینهای شیعهنشین شرق مدیترانه از اهمیت استراتژیک برخوردار گردید که همین میتواند در زمینة قلمروخواهی و گسترش علایق منطقهای جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کند.
در این پژوهش، که از نوع «توصیفی ـ تحلیلی» است سعی شده با استفاده از مطالعات کتابخانهای، به این پرسش پاسخ داده شود که با توجه به اهمیت حوزة شرق مدیترانه در محدوده ژئوپلیتیک شیعه، تدوین یک الگوی راهبردی به منظور ترسیم یک قلمرو فضایی خارج از مرزهای جغرافیایی ایران، چه مؤلّفهها و الزاماتی دارد؟
نتایج حاصل از این تحقیق، نشان میدهد که ایران با بهرهمندی از موقعیت کانونی در محدودة ژئوپلیتیکی شیعه و نقش مؤثر در تحوّلات منطقه، سعی در گسترش حوزة نفوذ و قلمروخواهی در شرق مدیترانه دارد و این نقطه از خاورمیانه به لحاظ حضور جمعیت قابل توجهی از شیعیان، که در همجواری با رژیم صهیونیستی واقع شده، بستر لازم برای حضور و قلمروسازی ایران را دارا بوده و در راهبرد منطقهای ایران از جایگاه مهمی برخوردار است.
https://www.shiitestudies.com/article_18728_a9ca3167457c1922a9a192662c50e9e3.pdf
2015-06-22
7
29
ژئوپلیتیک
شیعه
قلمروخواهی
نفوذ
ایران
مدیترانه
زهرا
پیشگاهی فرد
1
نویسنده
AUTHOR
شهریار
نصرتی
2
نویسنده
AUTHOR
شهناز
بازدار
3
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
ابو طه، انور، «تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی در اندیشه و عملکرد جنبش جهاد اسلامی فلسطین»، مجلة حضور، ش33، 1379.
2
احمدی، عبّاس، ایران، انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیک شیعه، تهران، مؤسسة مطالعات اندیشهسازان نور، 1390.
3
اسداللهی، مسعود، از مقاومت تا پیروزی، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات اندیشهسازان نور، 1379.
4
امرایی، حمزه، انقلاب اسلامی ایران و جنبشهای اسلامی معاصر، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1383.
5
امیرشاهی، ذوالفقار، تونس، تهران،دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1373.
6
بزّی، محمّدحسین، زبور مقاومت (حزبالله در کلام سید حسن نصرالله)، ترجمة مصطفی اللّهیاری، مشهد، ثنا، 1387.
7
پارسانیا، حمید، حدیث پیمانه؛ پژوهشی در انقلاب اسلامی، قم، معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها، 1376.
8
پاکنژاد متّکی، حمیدرضا، «بررسی مکمّلهای ژئوپلیتیک تشیّع جمهوری اسلامی ایران در منطقة خاورمیانه»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، 1386.
9
پورقلی تکرمی، ولی، «پژوهشی پیرامون مسائل ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک حزبالله لبنان در تحوّلات خاورمیانه»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، 1387.
10
پیشگاهی فرد، زهرا و رحمانی، محمّدعلی، قلمروخواهی ایران و آمریکا در خاورمیانه، چ دوم، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح، 1390.
11
ترکمنی آذر، پروین، تاریخ سیاسی شیعیان اثنیعشری در ایران (از ورود مسلمانان به ایران تا تشکیل حکومت صفویه)، قم، مؤسسة شیعهشناسی، 1383.
12
تلاشان، حسن، «دورنمای ژئوپلیتیک شیعه در عراق»، شیعهشناسی، ش31، 1389.
13
توال، فرانسوا، ژئوپلیتیک شیعه، ترجمة کتایون باصر، تهران، ویستار، 1382.
14
جعفری، سید حسن، تشیّع در مسیر تاریخ، ترجمة سید محمّدتقی آیت اللهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1359.
15
جندی، انور، اسلام و جهان معاصر، ترجمة حمیدرضا آژیر، مشهد، آستان قدس رضوی، 1371.
16
حاجی نجاری، عبّاس، «الهامبخشی انقلاب اسلامی: نگاهی به تأثیر انقلاب اسلامی در جهان معاصر»، ماهنامة تحلیلی هدایت، تهران، معاونت سیاسی نمایندگی ولیّ فقیه در نیروی مقاومت بسیج، 1387.
17
حافظ نیا، محمّدرضا، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، چ سوم، تهران، پژوهشکدة امیرکبیر، 1390.
18
حسینیان، میرمسعود، لبنان؛ تاریخچه و احزاب سیاسی، تهران، نیستان، 1369.
19
حشمتزاده، محمّدباقر، تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، 1387.
20
حقشناس کمیاب، سیدعلی، ساختار اجتماعی لبنان و تأثیر آن بر پیدایش جنبش امل، تهران، سها، 1384.
21
خلیلی، اکبر، سفر به سرزمین صدر و زیتون، لبنان، رسالت قلم، 1387.
22
درایسدل، آلاسدایر و بلیک جرالداچ، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمة درّه میر حیدر، چ چهارم، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1374.
23
رایت، رابین، شیعیان؛ مبارزان راه خدا، ترجمة علی اندیشه، تهران، قومس، 1372.
24
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح، ژئوپلیتیک منطقة خلیج فارس، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح، 1386.
25
سعیدی، ابراهیم، سوریه، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1375.
26
عطایی، فرهاد، «میراث جورج بوش در خاورمیانه و چالش پیش روی باراک اوباما»، فصلنامة سیاست، دورة 38، ش4، 1387.
27
فاضلی نیا، نفیسه، ژئوپلیتیک شیعه، قم، شیعهشناسی، 1386.
28
فیّاض، عبدالله، تاریخ شیعة امامیه، ترجمة حمید خوشنویس، تهران، بهبهانی، 1382.
29
کرامر، مارتین، تشیّع، مقاومت و انقلاب، ترجمه مؤسسة پیشگام، تهران، پیشگام، 1384.
30
مجیدی سورکی، علی، الجزایر، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1375.
31
محمّدی، منوچهر، بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، چ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، 1385.
32
مولانا، حمید و محمّدی، منوچهر، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت احمدی نژاد، تهران، دادگستر، 1388.
33
مویر، ریچارد، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمة درّه میرحیدر، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح، 1379.
34
نصرتی، شهریار، «نقش کشورهای مسلمان حوزة مدیترانه در گسترش علایق منطقهای جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی لبنان»، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، 1391.
35
نظری، علیاشرف، «غرب، هویّت و اسلام سیاسی؛ تصورات و پنداشتهای غرب از اسلام»، فصلنامة سیاست، تهران، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دورة 38، ش1، 1387.
36
Andersen, Lars Erslev, Postscript: After Lebanon. A new cold war in the Middle East, in Andersen: Innocence lost. Islamism and the battle over values and world order (Odense, University press of southern Denmark), 2007.
37
Cohen, Sual. B, Geopolitics in the new world Era. Chapter 2 from Reordering the world, Ed by: Georg j. Demko and William B. wood, USA, west view press, 1994.
38
Cowie, A.P, Oxford Advanced Learner’s Dictionary, UK, Oxford University press, 1989.
39
Glassner, Martin Ira, Political Geography, NewYork, John Wiley and sons, Inc, 1993.
40
Gause III, F.Gregory, The International relations of the Persian Gulf, (Cambridge, Cambridge university press), 2010.
41
Gove, P.B, Webster’s Third new International Dictionary, U.S.A Merriam – Webster Inc. Publishers, 1986.
42
Taylor, peter. J, Political Geography, England, Longman Scientific & Techical, 1994.
43
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیت راهبردی فقه سیاسی شیعه در تولید اعتماد سیاسی
«اعتماد سیاسی» به رابطة دولت و مردم میپردازد. در ایران، اعتماد سیاسی از اوایل انقلاب تاکنون سیر نزولی داشته است. این مقاله معتقد است: در فقه سیاسی، قواعدی وجود دارد که میتوان از دل آنها راهکارهایی را برای افزایش اعتماد سیاسی استخراج کرد که عبارتند از: مساوات، شورا، عدالت، حفظ نظام، تألیف قلوب، تعاون، وفای به عقود، احسان و درء. عوامل مؤثر بر افزایش اعتماد سیاسی به دو دستة «اعتماد مرتبط با دولت» و «اعتماد مرتبط با مردم و جامعه» تقسیم میشود. در دستة اول، راهبردهایی ارائه شده که مخاطب آن نظام سیاسی و مسئولان آن است که عبارتند از: ارتباط مسئولان با مردم، ارائة خدمات رفاهی، تخفیف مشقّات زندگی مردم، وادار نکردن مردم به آنچه بر عهدة آنان نیست، پرهیز از وعدههای دروغین به مردم، برطرف کردن سوءظن مردم نسبت به عملکرد حاکمان، استقرار عدالت در میان مردم و شایستهسالاری. در بخش اعتماد سیاسی شهروندان، دو دسته راهبرد ایجابی و سلبی پیشنهاد شده که راهبردهای ایجابی عبارتند از: امر به معروف و نهی از منکر، برادری، امانتداری و وفای به عهد. راهبردهای سلبی هم عبارتند از: پرهیز از دروغ، کینهورزی، نیرنگ، سخنچینی، غیبت، و غش با مسلمانان.
https://www.shiitestudies.com/article_18729_47a5c5ee59e95119c6f9742218e436f6.pdf
2015-06-22
31
54
فقه سیاسی
اعتماد
دولت
مردم
مسئول
راضیه
زارعی
1
نویسنده
AUTHOR
نجف
لکزایی
2
نویسنده
AUTHOR
منابع
1
ابنشعبه حرّانی، تحف العقول، چ دوم، قم، جامعة مدرّسین، 1363.
2
ابنشهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، چ دوم، بیروت، دارالاضواء، 1412.
3
آمدی تمیمی، عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم، ترجمه و شرح جمالالدین محمد خوانساری،تهران، دانشگاه تهران، 1366.
4
انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، کتاب المکاسب، چ دوم، تبریز، مطبعة اطلاعات، 1375ق.
5
ایازی، محمّدعلی، آزادی در قرآن، تهران، ذکر، 1379.
6
تمیمی مغربی، نعمان بن محمّد، دعائم الاسلام، چ دوم، قاهره، دارالمعارف، بیتا، ج2.
7
جعفری، محمّدتقی، حقوق جهانی بشر، تهران، مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری، ۱۳۸۵.
8
جعفری، محمدتقی، حکمت اصول سیاسی اسلام, چ دوم، تهران، بنیاد نهجالبلاغه, 1373.
9
حرّ عاملی، محمّد بن حسن، وسائل الشیعه، چ پنجم، تهران، مکتبة الاسلامیة، 1398ق.
10
خراسانی، محمّدکاظم، کفایة الاصول، قم، مؤسسة آلالبیت، 1409.
11
ردادی، محسن، نظریه اعتماد سیاسی (با تأکید بر گفتمان اسلامی)، مقدّمة دکتر اصغر افتخاری، تهران، دانشگاه امام صادق، 1390.
12
سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، چ ششم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1370.
13
سبزواری، سید عبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، چ سوم، بیجا، مؤسسة المنار، 1418.
14
سیدرضی، نهجالبلاغه, ترجمة سید جعفر شهیدی، تهران، علمی و فرهنگی،1367.
15
طباطبائی، محمّدحسین، تفسیر المیزان، ترجمة ناصر مکارم شیرازی، تهران، رجا، امیرکبیر، ۱۳۷۶.
16
طبری، محمّدبن جریر, تاریخ طبری, ترجمة ابوالقاسم پاینده, تهران، اساطیر, 1363.
17
عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، تهران، امیرکبیر، 1373.
18
عنایت، حمید، اندیشة سیاسی در اسلام معاصر، ترجمة بهاءالدین خرّمشاهی، تهران، خوارزمی، 1362.
19
فارابی، ابو نصر محمّد، احصاء العلوم، ترجمة حسین خدیم جم، چ دوم، تهران، علمی و فرهنگی، 1364.
20
کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، چ چهارم، دارالکتب الاسلامیه، 1368.
21
کلینی، محمّد بن یعقوب، فروع کافی، چ سوم، بیروت، دارصعب و دار التعارف، 1401.
22
محسنی گرکانی، احمد، درسهایی از نهجالبلاغه, اراک، علوم اسلام، ۱۳۸۶.
23
مصطفوی، سید محمّدکاظم، القواعد، چ چهارم، قم، جامعة مدرّسین، 1421.
24
مطهّری، مرتضی، مبانی اقتصاد اسلامی، حکمت، بیجا، 1403.
25
منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایت فقیه، قم، مرکز العالمی للدراسات الاسلامیة، دفتر تبلیغات اسلامی، 1408.
26
مهریزی، مهدی، فقه پژوهی، دفتر اول، تهران، وزارت ارشاد اسلامی، 1379.
27
موسوی خمینی، سیدروح الله، صحیفه نور، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1368.
28
موسوی خمینی، سیدروح الله، کتاب البیع، قم، مطبعة مهر، بیتا.
29
نجفی، محمّدحسن، جواهر الکلام، چ هفتم، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1392.
30
نوری، میرزا حسین، المستدرک، قم، مؤسسة آلالبیت، 1407.
31
واقدی، محمّد بن عمر، المغازی، قم، دانش اسلامی، 1405.
32
Hetherington, Marc, ”The Political Relevance of Political Trust”, The American Political Science Review. 92, 4, 1998.
33
Gershtenson, Joseph, Ladewig, Jeffrey, & Plane, Dennis “Parties, Institutional Contorol, and Trust in Government”, Social Science Quarterly, 87, 4, 2006.
34
ORIGINAL_ARTICLE
بازیابی الزامات و کارکردهای نهاد شاهی در عصر عضدالدوله
ورود اسلام به ایران بسیاری از مبانی نظری ایرانیان را در حوزة اندیشه با چالش جدّی مواجه ساخت؛ ازجمله نهاد شاهی و بایستههای آن به عنوان یکی از محورهای اساسی اندیشة سیاسی ایرانشهری در تقابل با نظام فکری جدید فهمیده شد. با شروع عصر انحطاط خلافت عبّاسی و تشکیل حکومتهای ایرانی، تلاشهایی در جهت بازیابی برخی از مؤلّفههای اندیشة سیاسی ایرانشهری صورت پذیرفت. توفیق یا عدم توفیق در نیل به این مقصود، بسته به عوامل گوناگون، متفاوت بوده است. آلبویه به سبب پشتوانة فکری، در احیای سنّتهای ایران عصر ساسانی توفیق بیشتری یافتند. از اینرو، مقولة موضوع بحث در عصر عضدالدوله به عنوان بزرگترین و مقتدرترین پادشاه بویهی به منظور سنجش میزان توانایی وی در حصول این مقصود، بررسی شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که عضدالدوله آگاهانه درصدد کسب جایگاه و مقام شاهنشاهان فرهمند ساسانی با همان الزامات و کارکردها بوده است. البته وی به عنوان یک فرمانروای مسلمان شیعة معتقد، با درک شرایط جامعة عصر خود، به دنبال ایجاد تلفیقی از الگوهای ایرانی ـ اسلامی با گرایش شیعی بود و در این مسیر، بیشترین کامیابی را داشت.
https://www.shiitestudies.com/article_18730_7cb33e7bacecf810cf810bd12bcad2e7.pdf
2015-06-22
55
82
ایرانشهری
شاهی
آلبویه
عضدالدوله
نژاد
فرّ
علی
بیگدلی
1
نویسنده
AUTHOR
محمودرضا
کوهکن
2
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
ابن اثیر، عزالدین، تاریخ کامل. ترجمة حمیدرضا آژیر، تهران، اساطیر، 1383.
2
ابن اسفندیار، بهاءالدین محمّد بن حسن، تاریخ طبرستان، تصحیح عبّاس اقبال، بیجا، بینا، بیتا.
3
ابن بلخی، فارسنامه، به اهتمام گای لسترنج و رینولد نیکلسون، چ دوم، تهران، دنیای کتاب، 1363.
4
ابن جوزی. ابوالفرج عبدالرحمان بن علی بن محمد، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، دراسة و تحقیق محمّد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412.
5
ابن طقطقی، محمّد بن علی بن طباطبا، تاریخ فخری درآداب ملکداری و دولتهای اسلامی، محمّد وحید گلپایگانی، چ دوم، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360.
6
ابن کثیر، ابوالفداء الحافظ، البدایة و النهایه، ط. الثانیه، بیروت، مکتبه المعارف، 1977.
7
ابن مقفع، عبدالله، الادب الوجیز للولد الصغیر، ترجمه خواجه نصیرالدین طوسی، به اهتمام غلامحسین آهنی، چ دوم، اصفهان، تأیید، 1344.
8
----------- ، ادب الصغیر و ادب الکبیر، ترجمة غلامرضا خسروی حسینی، بیجا، مرتضوی، 1348.
9
ابوحیان توحیدی، الامتاع و المؤانسه، هیثم خلیفه الطعیمی، بیروت، المکتبه العضریه، 1425.
10
اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، مریم میر احمدی، تهران، علمی و فرهنگی، 1373.
11
اصفهانی، حمزه بن حسن، تاریخ پیامبران و شاهان، ترجمة جعفر شعار، چ دوم، تهران، امیر کبیر، 1367.
12
الگار، حامد، دین و دولت در ایران، ابوالقاسم سری، چ دوم، تهران، توس، 1369.
13
المتنبّی، ابوالطیب احمد بن حسین، دیوان المتنبی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1417.
14
اوستا، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، چ دوازدهم، تهران، مروارید، 1387.
15
اینوسترانتسف، کنستانتین، تحقیقاتی دربارة ساسانیان، کاظم کاظمزاده، تهران، ترجمه و نشر کتاب، 1351.
16
باسورث، کلیفورد ادموند، سلسلههای اسلامی جدید، ترجمة فریدون بدرهای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1381.
17
بیرونی، ابوریحان، آثار الباقیه، ترجمة اکبر دانا سرشت، چ سوم، تهران، امیر کبیر، 1363.
18
تاریخ شاهی، تصحیح محمّد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 2535.
19
توکّلی ترقّی، محمّد، تجدّد بومی و بازاندیشی تاریخ، تهران، نشر تاریخ ایران، 1382.
20
ثعالبی مرغنی، حسین بن محمد، شاهنامه کهن، ترجمه محمّد روحانی، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1372.
21
جاویدان خرد، ترجمه از پهلوی به عربی به کوشش حسن بن سهل، به روایت ابنمسکویه رازی، ترجمة سیدمحمّدکاظم امام، تهران، بوذرجمهری، 1350.
22
جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، چ سوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1371.
23
دریایی، تورج، ناگفتههای امپراتوری ساسانیان، ترجمه آهنگ حقانی و محمود فاضلی بیرجندی، تهران، کتاب پارسه، 1391.
24
دوشن گیمن. ژاک، واکنش غرب در برابر زردشت، ترجمة تیمور قادری، تهران، مهتاب، 1387.
25
دیلم صالحی، بهروز، از نظم سیاسی تا نظم کیهانی در اندیشة ایرانی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1384.
26
دینکرد، کتاب پنجم، ترجمه و آوانویسی ژاله آموزگار و احمد تفضّلی، تهران، معین، 1386.
27
دینوری، احمد بن داود، اخبار الطوال، محمود مهدوی دامغانی، چ پنجم، تهران، نشر نی، 1381.
28
رزمجو، حسین، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی، تهران، امیر کبیر، 1368.
29
رستگار فسایی، منصور، فردوسی و هویتشناسی ایرانی، تهران، طرح نو، 1381.
30
رستم وندی، تقی، اندیشة ایرانشهری در عصر اسلامی، تهران، امیر کبیر، 1388.
31
زرینکوب، عبدالحسین، تاریخ مردم ایران از پایان ساسانیان تا پایان آلبویه، تهران، امیر کبیر، 1373.
32
زمانی، حسین، «شاه آرمانی در ایران باستان و بایستگیهای او»، فصلنامة تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات، سال دوم، ش هفتم، زمستان1386.
33
سامی، علی، «یادبود دیدار پادشاهان از تچر کاخ داریوش بزرگ در تخت جمشید»، مجلة هنر و مردم،
34
ش 148، بیتا.
35
سود آور، ابوالعلا، فرة ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان، تهران، نی، 1384.
36
شارپ، رلف نارمن، فرمانهای شاهنشاهان هخامنشی، شیراز، بینا، 1343.
37
شاه حسینی، ناصرالدین، سیر فرهنگ ایرانی، بیجا، دانشگاه بینالمللی امام خمینی، 1372.
38
شبانکارهای، محمّد بن علی بن محمّد، مجمع الانساب، تصحیح میرهاشم محدّث، تهران، امیر کبیر، 1363.
39
صابی، ابوالحسن هلال بن محسن، رسوم دارالخلافه، تصحیح میخائیل عواد، ترجمة محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1346.
40
طبری، محمّد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمة ابوالقاسم پاینده، چ دوم، تهران، اساطیر، 1363.
41
طقوش، محمّد سهیل، دولت عبّاسیان، حجتالله جودکی، چ سوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385.
42
عهد اردشیر، پژوهش احسان عبّاس، ترجمة محمّدعلی امام شوشتری، تهران، انجمن آثار ملّی، 1348.
43
غزالی طوسی، محمّد بن محمّد، نصیحة الملوک، تصحیح جلالالدین همایی، تهران، انجمن آثار ملّی، 1351.
44
فرای، ریچارد نلسون، عصر زرّین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجبنیا، چ دوم، تهران، سروش، 1363.
45
فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، تصحیح ژول مول، دیباچه جهانگیر افکاری، تهران، علمی و فرهنگی، 1374.
46
فقیهی، علی اصغر، تاریخ آلبویه، تهران، سمت، 1378.
47
----------- ، شاهنشاهی عضدالدوله، تهران، اسماعیلیان، 1347.
48
قزوینی، میرزا شرفالدین فضلالله بن عبدالله، تحفه، به اهتمام تقی دانشپژوه، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1341.
49
کارنامة اردشیر، قاسم هاشمینژاد، تهران، نشر مرکز، 1369.
50
کاهن، کلود / م.کبیر، بویهیان، ترجمةیعقوب آژند، تهران، مولی، 1384.
51
کبیر، مفیزالله، ماهیگیران تاجدار، مهدی افشار، تهران، زرین، 1362.
52
کرمر، جوئل ل، احیای فرهنگی در عهد آلبویه، ترجمة محمّد سعید حنایی کاشانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1375.
53
کرون، پاتریشیا، تاریخ اندیشة سیاسی در اسلام، ترجمة مسعود جعفری، تهران، سخن، 1389.
54
کریستن سن، آرتور امانوئل، وضع ملت و دولت و دربار در دورة شاهنشاهی ساسانیان، ترجمة مجتبی مینوی، چ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1374.
55
----------- ، ایران در زمان ساسانیان، ترجمة رشیدیاسمی، چ نهم، تهران، دنیای کتاب، 1374.
56
کندی ادی، ساموئیل، آیین شهریاری در شرق، ترجمة فریدون بدرهای، تهران، ترجمه و نشر کتاب، 1347.
57
کومن، فرانتس، آیین پر رمز و راز میترایی، ترجمه و پژوهش هاشم رضی، تهران، بهجت، 1380.
58
----------- ، دین مهری، احمد آجودانی، تهران، ثالث، 1386.
59
گیرشمن، رمن، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمة محمد معین، چ دوازدهم، تهران، علمی و فرهنگی، 1379.
60
لمبتون، آن.کی. اس، تداوم و تحوّل در تارخ میانة ایران، ترجمةیعقوب آژند، تهران، نی، 1372.
61
----------- ، دولت و حکومت در اسلام (سیری در نظریه سیاسی فقهای مسلمان از صدر اسلام تا قرن سیزدهم)، ترجمة محمدمهدی فقیهی، چ چهارم، تهرانی شفیعی، 1389.
62
متحده، روی پرویز، اوضاع اجتماعی در دورة آلبویه، ترجمه مرتضی مصباحی و علی یحیایی، مشهد، خانه آبی، 1388.
63
متز، آدام، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، امیر کبیر، 1388.
64
مجمل التواریخ والقصص، تصحیح ملک الشعرای بهار، به همّت محمّد رمضانی، تهران، خاور، 1318.
65
مددپور، محمّد، «آیین فرّهی شهریاری و دینداری از ایران باستان تا ایران اسلامی»، مجموعه مقالات مؤلفههای هویّت ملّی در ایران، به اهتمام گروه تحقیقات سیاسی اسلام، قم، پژوهشگاه علوم انسانی، 1381.
66
مستوفی، حمدالله، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، چ دوم، تهران، امیر کبیر، 1362.
67
مسکوب، شاهرخ، «جهانداری و پادشاهی در شاهنامه»، ایران نامه، سال بیست ویکم، بیتا.
68
مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الامم، ترجمة علینقی منزوی، تهران، توس، 1376.
69
مفتخری، حسین، «... و باز هم آلبویه»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 151، (آذر 1389).
70
مقدسی، ابوعبدالله محمّد بن احمد، احسن التقاسیم، علینقی منزوی، تهران، مؤلفان و مترجمان ایران، 1361.
71
نامة تنسر به گشنسب، تصحیح مجتبی مینوی، چ دوم، تهران، خوارزمی، 1354.
72
نخجوانی، هندوشاه بن سنجر بن عبدالله بن صاحبی، تجارب السلف، تصحیح عبّاس اقبال، چ سوم، تهران، طهوری، 1375.
73
همایون کاتوزیان، محمّدعلی، تضاد دولت و ملت: نظریة تاریخ و سیاست در ایران، ترجمة علیرضا طیّب، چ هفتم، تهران، نی، 1389.
74
هینتس، والتر، یافتههای تازه از ایران باستان، ترجمة پرویز رجبی، تهران، ققنوس، 1385.
75
یوسفیراد، مرتضی، اندیشههای خواجه نصیرالدین طوسی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380.
76
ORIGINAL_ARTICLE
کرب: نگاهی به مراسم عزاداری دهة محرّم در لاهیجان
پس از واقعة کربلا، ماه محرّم در گسترة سرزمین ایران، جایگاه خاصی یافت. تفرّق فرهنگی بر بستر تنوّع اقوام در ایران، موجد تفاوتهای کیفی در برگزاری مراسم عزاداری این ماه است. با توجه به پیشینة تاریخی لاهیجان، این شهر نیز دارای آدابی ویژه برای برگزاری این آیینها در ماه محرّم است که توجه به جایگاه مقابر در محدودة مرکزی شهرکنونی، بر اهمیت موضوع افزوده است. از اینرو، مردم این خطّه، در زنده نگهداشتن این جایگاه، به ویژه در روزهایی محدود از سال و تحت عنوان عزاداری ماه محرّم، اهتمام وافر دارند. از جملة این مراسم، عزاداری کربداران حسینی، معروف به «کربزنی» است. تلاش نگارندگان این مقاله در زمینة ثبت چرایی و چگونگی برپایی این مراسم، با توجه به منحصر به فرد بودن آن است؛ زیرا سرعت تغییرات، موجب تحوّل در نحوة برگزاری مراسم و در نتیجه، مفقود شدن اشکال اولیة این آیینها میگردد. در این میان، ریشههای برخی از این رسوم نیز بررسی شده است. روش تحقیق به صورت «توصیفی ـ تحلیلی» در کنار برداشت میدانی بوده است.
https://www.shiitestudies.com/article_18731_c01a5519a3116d6e9ed5eb23fe3d6a88.pdf
2015-06-22
83
108
لاهیجان
عزاداری
محرّم
کربزنی
طاهر
وحیدی
1
نویسنده
AUTHOR
فاطمه
کشاورز خالقی
2
نویسنده
AUTHOR
مینون
خاکپور
3
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
1. حدود العالم من المشرق الی المغرب، منوچهر ستوده، تهران، طهوری،1362.
2
2. رابینو، ه . ل، ولایات دارالمرز ایران، گیلان، جعفر خمامیزاده، رشت، طاعتی، 1374.
3
3. ستوده، منوچهر، از آستارا تا استارآباد، ج2: آثار و بناهای تاریخی گیلان ـ بیهپیش، تهران، آگاه،1351.
4
4. سرتیپپور، جهانگیر، نامها و نامدارهای گیلان، رشت، طاعتی،1371.
5
5. عبّاسی، هوشنگ، گیلان در سفرنامههای سیّاحان ایرانی، رشت، فرهنگ ایلیا، 1386.
6
6. فاخته، قربان، تاریخ گیلان پس از اسلام، رشت، فرهنگ ایلیا، 1386.
7
7. فخّاری تهرانی، فرهاد، «نقشه شهر لاهیجان»، مجلة اثر، ش34و33، ص347-351، 1381.
8
ORIGINAL_ARTICLE
متدولوژی پژوهش در عرصه شیعهشناسی مراکز علمی پژوهشی متعلق به دانشگاههای فرانسه (دانشگاه سوربون و مدرسه عملی پژوهشهای عالی)
دانشگاهها و محققان مراکز پژوهشی کشور فرانسه؛ از قرن پانزدهم میلادی مطالعات و پژوهشهای خویش را در حوزه اسلام، مذاهب و فرق آن آغاز نمودهاند. به راستی میتوان مدعی شد که نخستین مراکز علمی- دینی غرب که به مطالعه و تحقیق در عرصه شناخت تشیع گام برداشته است، دانشگاهها و مدارس عالی پاریس در فرانسه میباشند. دانشگاه سوربون و مدارس پژوهشی و علمی زیر مجموعه آن، یکی از مهمترین این مراکز پژوهشی به شمار میروند. بررسی و شناخت متدولوژی تحقیقات و مطالعات حوزه ادیان و مذاهب این مراکز مهم علمی، با توجه به عمق و گستره پژوهشهایشان، حائز اهمیت فراوان است. مطالعه وآگاهی نسبت به روشهای رایج تحقیق در حوزه علوم ادیان و مذاهب این مجموعه، خصوصاً در حوزه مذهب امامیه و یا تشیع اثنیعشری (chiisme duodécimain)، و نیز شناخت متدولوژی و شیوهشناسی اساتید و محققین آن در کنار بررسی کاربردی آن روشها، برای متتبعین و پژوهشگران داخل کشور اهمیت و ضرورت دارد. علاوه بر اینکه این سبک و طرق مطالعاتی، برای بسیاری از محققین حوزه مطالعات دین، در دیگر کشورهای غربی مستند و مبنای روشی علمی پژوهش در حوزه علوم انسانی به شمار میروند، برای محققین حوزوی و دانشگاهی داخل نیز میتواند ضمن آشنا نمودن آنان با دقائق و ظرائف کارهای تحقیقاتی صورت گرفته در غرب، در آنجا که خلأیی باشد و ضرورتی احساس گردد، به مجموعه علمی و روش مطالعاتی ایشان نیز عمق، دقت و ملاحظات لازم دیگری بیفزاید.
https://www.shiitestudies.com/article_18733_4cb10f8124086583ff98ec97340067a2.pdf
2015-06-22
109
146
سوربون
دانشکده دین
فیلولوژی
پدیدارشناسی
مستشرق
اسلامشناسی
شیعهشناسی
مطالعات تطبیقی
سعید
جازاری معمویی
1
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
1. Yusuf Ziya doctorat Kavakci, Méthodologie de la recherche islamique, Xlibris Corporation (Juin 17, 2008).
2
2. Mervin, Sabrina, Le Hezbollah, état des lieux, Etude (broché). Paru en 04/2008.
3
3. Mervin, Sabrina, Un réformisme chiite: ulémas et lettrés du Ghabal ‘Amil (actuel Liban-Sud) de la fin de l’Empire ottoman à l’indépendance du Liban, Paris – Beyrouth – Damas, Karthala – CERMOC – IFEAD, 2000.
4
4. Lory, Pierre, Les commentaires ésotériques du Coran selon ‘Abd al-Razzâq al-Qâshânî, Paris, Les Deux Océans, 1980, réédition revue et augmentée en 1991.
5
5. Lory, Pierre, Dix traités d’alchimie de Jâbir ibn Hayyân - Les dix premiers Traités du Livre des Soixante-dix, Paris, Sindbad, 1983, réédité avec une mise à jour en 1996 aux éditions Actes-Sud.
6
6. Lory, Pierre, La science des lettres en islam, Paris, Dervy, Esprit de Lettre, 2004.
7
7. Lory, Pierre, Petite histoire de l’islam, avec Mohammad Ali Amir-Moezzi, Flammarion, Librio, 2007.
8
8. Lory, Pierre, L’élaboration de l’Elixir Suprême - Quatorze traités de Jâbir ibn Hayyân sur le Grand Œuvre alchimique (en arabe Tadbîr al-iksîr al-a‘zam ; textes édités et présentés), Damas, Publications de l’Institut Français d’Études Arabes, 1988.
9
9. Lory, Pierre, Alchimie et mystique en terre d’Islam, Lagrasse, Verdier, Collection « Islam spirituel », 1989. Réédité aux éditions Gallimard, folio/essais, 2003, 246 pages. (ISBN 2070427196 et 978-2070427192) Traduction en espagnol par Gracia Lopez Anguita, Alquimia y mística en el Islam, Madrid, Mandala Ediciones, 2005 ; en persan par Zeinab Pudineh Aqai et Reza Kuhkan, Kîmyâ-o ‘erfân dar sarzamîn-e Eslâm, Enteshârât-e Tahûrî, 2009.
10
10. Lory, Pierre, Le rêve et ses interprétations en Islam, Paris, Albin Michel, collection Science des religions, 2003, 320 pages. (ISBN 2226142320 et 978-2226142320) Traduction en arabe Ta‘bîr al-ru’yâ fî al-Islâm, par Dalyâ al-Tûkhî, Le Caire, al-Hay’a al-Misryya al-‘Âmma li-al-Kitâb, 2007.
11
11. Lory, Pierre, Min ta’rîkh al-hirmisiyya wa-al-sûfiyya fî al-Islâm (De l’histoire de l’hermétisme et du soufisme en Islam), traduit par Lwiis Saliba, Jbeil, Editions Byblion, 2005 ; 2e édition revue et augmentée, 2008.
12
12. Mohammed Muqim, Méthodologie de la recherche dans une perspective islamique, S. Abdul Majeed (1997).
13
13. Amir Moezzi, Mohammad Ali, Dictionnaire du Coran, Robert Laffont, octobre 2007.
14
14. Amir Moezzi, Mohammad Ali, Le Coran silencieux et le Coran parlant, CNRS 2011.
15
15. Afzâd. Ethnologie d'un village d'Iran, Vivier-muresan, Anne-sophie.
16
16. LE NÉEL Bernard, Le Professeur Massignon sur les traces de Foucauld, Site de Saint-Brieuc et Tréguier.
17
17. Procalamation à l'Armée d'Orient: Quartier Général à bord de l'Orient, le 4 Messidore an VI.
18
18. Proclamation au quartier général, Alexandrie, le 14 Messidor an VI.
19
19. Napoléon nous parle, 1997, ISBN 2-7441-1320-4, p. 110.
20
20. Mémorial de Sainte-Hélène par le Comte de Las Cases, t. 2 p. 301, édition La Pleiade.
21
21. Mémorial de Sainte-Hélène par le Comte de Las Cases, t. 2 p. 333, édition La Pleiade.
22
22. Arvind Sharma, Méthodologie en études religieuses, SUNY Press, 2002.
23
23. L'ENCYCLOPEDIE SONORE DES UNIVERSITES, Fédération Interuniversitaire de l’Enseignement à Distance, Domaine universitaire de la Bouloie - Bâtiment Louis Bachelier - 25030 BESANCON Cedex.
24
24. L'Encyclopédie Universalis.
25
25. Les Annuaires de l'Ecole pratique des hautes études, 2009-2010, Paris, EPHE.
26
26. Corbin, Henry, En Islam Iranien, aspects spirituels et philosophiques, 1971 Gallimard Paris.
27
27. Sourdel Janine et Dominique, Dictionnaire historique de l’islam, Quadrige /Puf 2007Paris.
28
28. Mervin, Sabrina, Les mondes chiites et L’Iran, Karthala2007, Paris
29
MERVIN Sabrina, Histoire de l’islam. Fondements et doctrines, Paris, Flammarion, Champs Université Histoire, 2000.
30
ORIGINAL_ARTICLE
مشاغل و مناصب شیعیان در قرنهای سوم تا ششم هجری قمری
تاریخ اجتماعی به عنوان گرایشی نو در بررسی تاریخ جوامع گذشته، تلاش میکند تا به زندگی روزانة مردم عادی توجه کند. در این مطالعات مؤلّفة «مشاغل» به عنوان رکن اصلی حیات اجتماعی و اقتصادی، از اهمیت خاصی، برخوردار است.
این نوشتار ضمن بررسی این مقوله از تاریخ اجتماعی شیعیان، به عنوان بخش مهمی از جامعة اسلامی ایران و عراق در قرنهای سوم تا ششم هجری، به دنبال نشان دادن همسانی این گروه با سایر مسلمانان در مشاغل گوناگون و مشارکت در رونق و شکوفایی اقتصادی جهان اسلام و همچنین معرفی مناصب ویژة شیعیان در این دوره است.
https://www.shiitestudies.com/article_18734_3b72452964d11923fbf08c984af5be79.pdf
2015-06-22
147
166
تاریخ اجتماعی
شیعه
شیعیان
مشاغل
مناصب
مرضیه
پروندی
1
نویسنده
AUTHOR
حدیث
جهانگیریان
2
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، ترجمة عبّاس خلیلی، تهران، علمی، بیتا.
2
ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، المنتظم فی التاریخ الامم و الملوک، تحقیق عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412.
3
ابن حوقل، ابوالقاسم محمّد، صورة الارض، ترجمة جعفر شعار، تهران، بنیاد فرهنگ، 1345.
4
ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمّد، مقدّمه ابن خلدون، ترجمه محمّد پروین گنابادی، تهران، علمی و فرهنگی، 1382.
5
اتینگهاوزن، ریچارد، «هنر ایران در قرن دوم تا پنجم هجری قمری»، ترجمة دکتر یعقوب آژند، نامة پژوهش فرهنگی، ش4، بهار1376.
6
احسانی، سید محمّد، «تاریخ اجتماعی شیعیان بغداد و برخی مناطق شیعهنشین در قرن چهارم هجری قمری»، تاریخ در آینة پژوهش، ش 20، 1387.
7
اشپولر، بارتولد، «تجارت سرزمینهای شرقی در سدههای نخستین»، تاریخ اسلام، ش 5، 1380.
8
اصطخری، ابراهیم، المسالک و الممالک، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1347.
9
اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، نجف، مکتبة الحیدریه، 1385ق.
10
امام، سیدجلال، «تاریخ اجتماعی شیعیان بغداد و برخی مناطق شیعهنشین در قرن پنجم هجری قمری»، تاریخ در آینة پژوهش، ش 4، 1386.
11
بلاذری، فتوح الولدان، تحقیق صلاحالدین منجد، قاهره، منجد، 1957.
12
بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیّاض، چ سوم، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، 1375.
13
جلیلیان، قهرمان، «نقش حکومت آل بویه در توسعة فرهنگ شیعی»، پژوهشهای علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش 21، 1392.
14
حتّی، فیلیپ خلیل، تاریخ عرب، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران، آگاه، 1366.
15
حسینزاده شانهچی، حسن، «جغرافیای انسانی شیعه در آستانة غیبت»، شیعهشناسی، ش 10، 1384.
16
دینوری، ابوحنیفه، اخبار الطوال، ترجمة مهدی دامغانی، تهران، نی، 1341.
17
راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، تهران، امیرکبیر، 1357.
18
زیدان، جرجی، تاریخ تمدن اسلامی، ترجمة علی جواهر کلام، تهران، امیرکبیر، 1354.
19
طباطبایی، سیدمحمّدحسین، شیعه در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
20
طبری، محمّدبن جریر، تاریخ طبری، تصحیح عبدالقاسم پاینده، چ سیزدهم، تهران، اساطیر، بیتا.
21
عبادی، عبدالواحد، «بنادر خوزستان در قرن سوم و چهارم هجری»، رشد آموزش تاریخ، ش 35، 1388.
22
عبدالعزیزبن ادریس، عبدالله، «وضع اقتصادی مدینه در عهد نبوی»، ترجمة دکتر شهلا بختیاری، تاریخ اسلام، ش 23، 1386.
23
عسقلانی، ابن حجر، الاصابه، قاهره، سعادة، 1328ق.
24
قرطبی، عریب بن سعد، دنبالة تاریخ طبری، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، بیتا.
25
قزوینی، رشیدالدین عبدالجلیل، النقض، تصحیح جلالالدین محدّث ارموی، تهران، انجمن آثار ملّی، 1358.
26
قمی، حسن بن محمد، ترجمة حسنبن علی قمی/ تحقیق محمّدرضا انصاری، قم، کتابخانه آیةالله العظمی مرعشی نجفی، 1385.
27
ماوردی، ابوالحسن، احکام، السلطانیه و الولایات الدینیه، بیروت، دارالفکر، 1996.
28
متز، آدام، تمدن اسلامی در قرن 4، ترجمة علیرضا ذکاوتی قرگوزلو، تهران، امیرکبیر،1362.
29
محمّدرضا جبّاری و سید محمّداحسانی، «وضع اقتصادی شیعیان عراق در عصر صادقین»، تاریخ در آینة پژوهش، ش 4، 1385.
30
مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق محمّد محییالدین عبدالحمید، بیروت، دارالمعرفه، بیتا.
31
مظّفر، محمّدحسین، تاریخ الشیعه، ترجمة محمّدباقر حجّتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1387.
32
مقدسی، عبدالله محمدبن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمة علینقی منزوی، تهران، شرکت مؤلّفان و مترجمان، 1361.
33
موسیپور، ابراهیم، «تاریخ اجتماعی»: رویکردی نوین به مطالعات تاریخی، تاریخ و تمدن اسلامی، ش 5، 1386.
34
نرشخی، ابوبکر محمّدبن جعفر، تاریخ بخارا، تهران، توس، 1351.
35
واقدی، محمّد بن عمر، مغازی رسولالله، تحقیق مارسدن جونز، لندن، آکسفورد، 1996.
36
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل مؤثر در رونق و رسمیتیافتن تشیّع در ری از امارت ابوالحسن مادرانی تا پایان حکومت آلبویه
روند گسترش تشّیع در ری در دو مرحله صورت گرفت: یکی دورة آشنایی مردم ری با مذهب تشیّع، و دیگری دورة رسمیت یافتن این مذهب در ری. نوشتار حاضر دو عامل مهم سیاسی و اجتماعی را، که در رونق و رسمیت یافتن مذهب تشیّع در ری مؤثر واقع شد، بررسی میکند. حکومت به عنوان یک عامل «سیاسی» مهم به حمایت از این مذهب پرداخت که بازة زمانی آن با امارت ابوالحسن مادرانی و حمایتهای وی از شیعیان و ترویج مذهب تشیّع آغاز شد و با حکومت شاخهای از بویهیان در ری رنگ بیشتری به خود گرفت. در این دوره، شیعیان وارد عرصههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شدند و زیر لوای حمایتهای حکومت، به برگزاری مجالس علمی، مناظرههای کلامی، نگارش کتاب و احیای شعائر شیعی هچون منقبتخوانی و ایجاد تحوّل در منصب «نقابت»، به ترویج این مذهب پرداختند. عامل دوم (اجتماعی) نقش خود شیعیان (به ویژه امامی مذهبان)، سیاستهای رفتاری و نحوة تعاملاتشان با سایر گروهها و مذاهب ساکن ری است که خود رمز ماندگاری آنها در صحنة اجتماعی ری است.
https://www.shiitestudies.com/article_18735_4064bc5a28ba16e595088521151c576a.pdf
2015-06-22
167
186
ری
تشیّع
حکومت
مادرانی
آلبویه
تعامل
زهرا
میرزایی
1
نویسنده
AUTHOR
احمد
بادکوبه هزاوه
2
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
1. آقابزرگ تهرانی، محمّد محسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، 1403.
2
2. ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، تصحیح محمّد یوسف دقاقه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1407.
3
3. ابن اسفندیار، محمّد، تاریخ طبرستان، به کوشش عبّاس اقبال، تهران،1320.
4
4. ابن بابویه، ابوجعفر محمّد بن علی، الامالی، ترجمة کریم تبریزی، قم، وحدتبخش، 1384.
5
5. ــــــــــــــــــــ ، عیون اخبار الرضا، تصحیح حسین الاعلمی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1404.
6
6. ــــــــــــــــــــ ، معانی الاخبار، تصحیح علی اکبر غفّاری، قم، نشر الاسلامی، 1416.
7
7. ابن حجر، احمد بن علی، لسان المیزان، تحقیق محمّد عبدالرحمان المرعشی، بیروت دار احیاء التراث العربی، 1416.
8
8. ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمّد، تاریخ ابن خلدون، ترجمة عبدالحمید آیتی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1383.
9
9. ابنشهرآشوب، محمّد بن علی، معالم العلماء، نجف، مطبعة الحیدریه، 1380.
10
10. ابن طباطبا، ابراهیم بن ناصر، مهاجران آل ابیطالب، ترجمة محمّدرضا عطائی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1372.
11
11. ابن مسکویه، احمد بن محمّد، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، دار سروش للطباعة و النشر، 1379.
12
12. اسکافی، محمّدبن عبدالله، المعیار و الموازنه فی فضایل الامام امیرالمومنین علی بن ابیطالب، تحقیق شیخ محمّدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة فؤاد، 1402.
13
13. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، بیتا.
14
14. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ترجمة محمّد توکل، تهران، نقره، 1364.
15
15. بهرامیان، علی، «احمد بن حسن مادرانی»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم بجنوردی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ، 1369.
16
16. بیانی، شیرین، دین و دولت در ایران عهد مغول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1371.
17
17. بیرونی، ابوریحان، التفهیم لاوائل صناعة التنجیم، تهران، انجمن آثارملّی، 1352.
18
18. بیهقی، ابوالحسن علی بن ابوالقاسم بن زید، لباب الانساب و الالقاب، تحقیق سید مهدی زنجانی، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1410.
19
19. جعفریان، رسول، «تشیع در ری»، مجموعه مقالات کنگرة عبدالعظیم حسنی، قم، داراالحدیث، 1382.
20
20. ــــــــــــــــــــ ، «منازعات حنفیان و شافعیان در تاریخ میانة ایران»، مقالات و بررسیها، قم، دلیل، 1379.
21
21. حسینیان مقدّم، حسین و دیگران، تاریخ تشیّع، تهران، سمت، 1384.
22
22. خواجه نظامالملک طوسی، حسن بن علی، سیاستنامه، تصحیح عبّاس اقبال، تهران، اساطیر، 1320.
23
23. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، زیر نظر محمّد معین، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
24
24. رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمّد، التدوین فی اخبار قزوین، تحقیق عزیزالله عطاردی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1408.
25
25. طبری، ابوجعفر محمّدبن جریر، دلایل الامامه، قم، دارالذخائر للمطبوعات، 1383.
26
26. ــــــــــــــــــــ ، تاریخ الرسل و الملوک، قاهره، مطبعة الاستقامه، 1358.
27
27. عطاردی قوچانی، عزیزالله، عبدالعظیم حسنی؛ حیاته و مسنده، تهران، عطارد، 1373.
28
28. ــــــــــــــــــــ ، مسند الامام رضا، مشهد، کنگرة امام رضا، 1406.
29
29. ــــــــــــــــــــ ، مسند الامام کاظم، مشهد، کنگرة امام رضا، 1409.
30
30. فرای، ریچارد، تاریخ ایران از فروپاشی دولت ساسانی تا آمدن سلاجقه، ترجمة حسن انوشه، تهران، امیرکبیر، 1385.
31
31. فصیحخوافی، احمد، مجمل فصیحی، به کوشش محمود فرخ، مشهد، آستان قدس رضوی، 1339.
32
32. قزوینی رازی، عبدالجلیل، النقض، تصحیح میرجلالالدین محدّث ارموی، تهران، بی نا، 1331.
33
33. قمی، حسن بن محمّد، تاریخ قم، ترجمة حسن بن علی بن عبدالملک قمی، تصحیح جلالالدین تهرانی، تهران، توس، 1361.
34
34. قمی انصاری، حسن، «کتابی از مکتب معتزلیان ری»، کتاب ماه، ش106 (مرداد 1385).
35
35. کاهن، کلود و کبیر، مفیزالله، بویهیان، ترجمة یعقوب آژند، تهران، مولی، 1382.
36
36. کرمر، جوئل، احیای فرهنگی در عهد آلبویه، ترجمة محمّد سعید حنایی کاشانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1375.
37
37. کریمان، حسین، قصران، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1385.
38
38. کلینی، محمّد بن یعقوب، اصول کافی، تحقیق محمّدجواد الفقیه، بیروت، دارالاضواء، 1413.
39
39. کوشا، علی، «احمد بن حسن مادرانی»، نشریة چیستا، ش39 (اردیبهشت1366).
40
40. مادلونگ، ویلفرد، فرقههای اسلامی، ترجمة ابوالقاسم سری، تهران، اساطیر، 1377.
41
41. ــــــــــــــــــــ ، مکتبها و فرقههای اسلامی در سدههای میانه، ترجمة جواد قاسمی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1387.
42
42. مدرّسی، محمّدعلی، ریحانة الادب، تهران، خیّام، 1369.
43
43. مقدسی، ابوعبدالله محمّد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، لیدن، بریل، 1906.
44
44. مکدرموت، مارتین، اندیشههای کلامی شیخ مفید، ترجمة احمد آرام، تهران، دانشگاه تهران،1372.
45
45. منزوی، علینقی، «احمد بن حسن مادرانی»، دانشنامه اسلام و ایران، تهران، بنگاه ترجمه و نشر، 1357.
46
46. منتجبالدین، علی بن عبیدالله بن بابویه، فهرست اسماء الشیعه و مصنّفیهم، تصحیح محدّث ارموی، قم، کتابخانه آیةالله العظمی مرعشی نجفی، 1366.
47
47. موسوی خرسان، حسن، فقیه ری (زندگینامه و آثار شیخ صدوق)، ترجمة علیرضا میرزا محمّد، تهران، اطلاعات، 1377.
48
48. نجاشی، ابوالعبّاس احمد بن علی، الرجال، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، قم، نشر الاسلامی، 1407.
49
49. هاشمی، محمّد قاسم، «سادات مهاجر به منطقة ری بزرگ و برخی دلایل هجرتها»، مجلة میراث جاویدان، ش55 (پاییز 1385).
50
50. همدانی معتزلی، قاضی ابوالحسن عبدالجبّار، تثبیت دلایل النبوة، تحقیق عبدالکریم عثمان، بیروت، دارالعربیة، بیتا.
51
51. ــــــــــــــــــــ ، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، تحقیق مصطفی السقّا، قاهره، 1385.
52
52. یاقوت حموی، شهابالدین ابوعبدالله بن عبدالله، معجم الادباء، بیروت، دارالفکر، 1400.
53
53. ــــــــــــــــــــ ، معجم البلدان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1399.
54
54. Cahen, CL, "Buwayhids", EI2, Leiden, Brill, 1986.
55
ORIGINAL_ARTICLE
پراکنش علما در سدة دوازدهم
با سقوط حکومت صفوی ( 1135ق) ساختار سیاسی و دینی ضعیف شد. حکومت افغانها (1135-1145ق) به جنگ و گریزی ده ساله ختم گردید و شیوة کشورداری نادر شاه (1148-1160ق) هم به سبب تعارضات پیدرپی، صرف لشکرکشیهای متعدد داخلی و خارجی شد. این جنگها و نبود امنیت اجتماعی و فشار روزافزون بر مردم موجب مهاجرت تعداد فراوانی از ایران گردید. حاکمیت سیاسی و آرامش کوتاه مدت دورة زندیه (1163-1209ق) هم محدود به بخشهایی از ایران بود. بر اثر این تحوّلات، ساختار دین هم به ضعف گرایید؛ زیرا علاوه بر افغانهای سنّی، نادر با ابزار سیاست با دین مواجه شد و با بیاهمیتی به علما، آنان را به حاشیه راند. خاندان زند هم با وجود احترام به علما، درصدد احیای جایگاه سابق آنها در دورة صفویه برنیامدند. در نتیجة این بحران و نبود قرابت میان علما با حکمرانان، عدهای از علما ناچار به مهاجرت شدند. پراکنش علما موضوع این بررسی است. بنابراین، به لحاظ جغرافیایی و با فرض سه جریان، یعنی عزلت در شهرها و مهاجرت به روستاها، مهاجرت به نجف، و مهاجرت به هند، انگیزهها و نتایج آن بررسی و تبیین میشود. روش تحقیق «کتابخانهای» است و این مقاله به شیوة «توصیفی ـ تحلیلی» موضوع را بررسی میکند.
https://www.shiitestudies.com/article_18736_e4844212498ec3d0e14d22a87b4a7706.pdf
2015-06-22
187
206
علما
افشاریه
زندیه
مهاجرت
هند
نجف
محمدمهدی
مرادی خلج
1
نویسنده
AUTHOR
حمید
حاجیان پور
2
نویسنده
AUTHOR
زهرا
عبدی
3
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
1. آزاد بلگرامی، غلامعلی، سبحة المرجان فی آثار هندوستان، نسخة خطی، ش18678، مشهد، آستان قدس رضوی.
2
2. الگار، حامد، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ابولقاسم سری، تهران، توس، 1359.
3
3. آقابزرگ تهرانی، محمدحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء، 1403.
4
4. آوری، پیتر، تاریخ ایران، مرتضی ثاقبفر، تهران، جامی، 1387.
5
5. بروان، ادوارد، تاریخ ادبیات ایران، ترجمة بهرام مقدادی، تهران، مروارید، 1369.
6
6. بهبهانی، احمد بن محمدعلی، مرآت الاحوال جهاننما، به اهتمام علی دوانی، تهران، امیر کبیر، 1370.
7
7. بهشتی، ابراهیم، اخبارگری، قم، دارالحدیث، 1390.
8
8. حزین لاهیجی، محمّدعلی، تاریخ حزین، اصفهان، کتابفروشی تائید،1332.
9
9. ----------- ، تذکرة معاصرین، تصحیح معصومه سالک، تهران، سایه، 1375.
10
10. حسینی فسایی، میرزا حسن، فارسنامة ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران، امیرکبیر، 1367.
11
11. حسینی یزدی، سید محمّدعلی و دیگران، دانشمندان خوانسار، قم، دفتر کنگرة محقق خوانساری، 1378.
12
12. خاتون آبادی، سید عبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، تصحیح محمّدباقر بهبودی، تهران، اسلامیه، 1352.
13
13. خوانساری، سید محمّدباقر، روضات الجنات فی احوال العلما و السادات، تهران، اسلامیه، 1411.
14
14. دوانی، علی، شرح زندگانی علّامه وحید بهبهانی، تهران، امیرکبیر، 1362.
15
15. ----------- ، مفاخر اسلام، تهران، مرکز فرهنگی قبله، 1372.
16
16. رجائی، مهدی، احوال و آثار علّامه محمداسماعیل مازندرانی اصفهانی، مشهور به ملااسماعیل خواجویی، اصفهان، نقش مانا، 1378.
17
17. رحمانعلی، محمّد عبدالشکور بن علی، تذکره علمای هند، لکهنو، نولکشور،1224.
18
18. شعبانی، رضا، تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه، تهران، دانشگاه تهران، 1359.
19
19. شوشتری، میرعبدالطیف، تحفة العالم و ذیل تحفه، به اهتمام صمد موحّد، تهران، کتابخانة طهوری، 1363.
20
20. صادقی اصفهان، آقاسید عبدالله، لؤلؤ الصدف فی تاریخ نجف، اصفهان، چ سربی، 1379.
21
21. ضابط، حیدررضا، «نقش علمای مهاجر ایران در ترویج تشیّع در لکهنوی هند»، مجلّة مشکوة، ش87 ، 1384.
22
22. طباطبائی، غلامحسین بن هدایتالله، سیرالمتأخّرین، لکهنو، نولکشور، 1314.
23
23. علیخانی، علیاکبر و دیگران، اندیشة سیاسی متفکران مسلمان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی،1390.
24
24. غفاری کاشانی، ابولحسن، گلشن مراد، به اهتمام غلامرضا طباطبائی مجد، تهران، زرّین، 1369.
25
25. گلچین معنی، احمد، کاروان هند، مشهد، آستان قدس رضوی، 1369.
26
26. کرباسیزاده اصفهانی، علی، حکیم متالّه بیدآبادی احیاگر حکمت شیعه در قرن دوازدهم هجری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1381.
27
27. لکهارت، لارنس، نادرشاه، تصحیح مشفق همدانی، تهران، چاپخانه شرق، 1331.
28
28. ----------- ، انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در ایران، مصطفی قلینژاد، تهران، مروارید، 1368.
29
29. معلم حبیبآبادی، میرزا محمّدعلی، مکارم الآثار در احوال رجال و علمای دورة قاجار، اصفهان، نفائس مخطوطات، 1337.
30
30. Cole. Juan " Shi‘is Clerics in Iraq and Iran 1722- 1780: The Akbari – Usuli Conflict Reconsidered ", Iranian studies, vol. xiii, no.1.
31
ORIGINAL_ARTICLE
امالینویسی در تاریخ حدیث شیعه
پژوهش حاضر کوشیده است سیر نگارش امالی در حدیث شیعه را بررسی کند. سابقة امالینویسی در حدیث شیعه، به عصر رسول خدا9 میرسد، به گونهای که اولین امالی در زمان حیات ایشان و به املای آن حضرت و خط حضرت علی7 سامان یافت. در دوران حضور امامان معصوم: شاهد پدید آمدن این قبیل آثار هستیم که «امالی» هشام بن حکم، «امالی» نوبختی، و «امالی» ابوبکر بن عیّاش از آن جملهاند. پس از این دوران، یعنی عصر غیبت، نیز تعداد قابل توجهی از محدّثان به امالینویسی همّت گماشته و آثار فاخری از خود برجای نهادهاند. «امالی» شیخ مفید، «امالی» شیخ طوسی، «امالی» شیخ صدوق، «امالی» ابوالمفضل شیبانی و «امالی» ناصر کبیر از مهمترین این کتابها به شمار می روند.
https://www.shiitestudies.com/article_18737_fec5e58c5b2a53597c74d570ba521c95.pdf
2015-06-22
207
224
امالی
مجالس
حدیث
نگارش
شیعه
کرم
سیاوشی
1
نویسنده
AUTHOR
جواد
محمدی
2
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
1. ابن ندیم، ابوالفرج ، الفهرست ، محقّق : رضا تجدّد ، بیجا ، تهران، بینا ، بیتا.
2
2. انصاری قمی، محمّد رضا، «امالی شیخ طوسی»، کیهان اندیشه ، شماره 56، 1373.
3
3. برقی، احمد بن محمّد بن خالد، رجال البرقی، تهران، دانشگاه تهران، 1383ق.
4
4. تهرانی، آقابزرگ، الذریعة الى تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، بیتا.
5
5. حلی، ابن داود، رجال ابن داود، بیجا، تهران، دانشگاه تهران، 1383.
6
6. خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدییث و تفصیل طبقات الرواه، بیجا ، قم، مرکز نشر الثقافه الاسلامیه فی العالم، 1372.
7
7. رازی، منتجبالدین، الفهرست، قم، کتابخانة آیتالله العظمی مرعشى نجفی، 1366ق.
8
8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم الدار الشامیه، 1412.
9
9. سید بن طاووس، على بن موسى، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1367.
10
10. شبیری زنجانی، سید محمد جواد ، «امالی شیخ مفید» مجموعه مقالات کنگرة شیخ مفید، شماره 92 ، بی تا.
11
11. صدر، سید حسن، نهایة الدرایة فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهائی، بیجا، المشعر، بی تا.
12
12. صدوق، ابو جعفر علی بن بابویه ، الأمالی، تهران، اسلامیه، 1362.
13
13. طبرسى، رضىالدین حسن بن فضل، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1372.
14
14. ------------ ، مکارم الأخلاق، قم، شریف رضى، 1412.
15
15. طوسى، ابو جعفر محمّد بن الحسن، الأمالی، قم، دارالثقافة، 1414.
16
16. ------------ ، الفهرست، نجف، المکتبة المرتضویة، بی تا.
17
17. ------------ ، رجال الشیخ الطوسی، قم ، اسلامى، 1415.
18
18. غضائرى، احمد بن حسین، رجال ابن الغضائری، بیجا، بینا، بیتا.
19
19. کلینی، محمّد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365.
20
20. کفعمى، ابراهیم بن على عاملى، المصباح، قم، رضی، 1405.
21
21. مازندرانی، ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب7، بیجا ، قم، مؤسسة انتشارات علّامه، 1379ق.
22
22. مجلسی، محمّد باقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404.
23
23. مدیر شانهچی، کاظم، علم الحدیث و درایة الحدیث، چ پانزدهم، قم، اسلامی، 1379.
24
24. مفید، محمّد بن محمّد بن نعمان، الأمالی، قم، کنگرة جهانى شیخ مفید، 1413.
25
25. نباطى بیاضى، على بن یونس، الصراط المستقیم، نجف، کتابخانة حیدریه، 1384ق.
26
26. نجاشى، محمّد بن محمّد، احمد بن على، رجال النجاشی، قم، اسلامی، 1407.
27
ORIGINAL_ARTICLE
پردازش تحلیلی اصل امامت در اشعار ابنهانی شاعر شیعة اندلس
پژوهش حاضر تحلیل اشعار ابنهانی اندلسی از منظر دینی و عقیدتی است. ابنهانی، شاعر شیعه مذهب اندلس، زبان شعرش را در راه عقیده و مذهب خود به کار بست و از آن به عنوان ابزاری برای بیان عقاید مذهبی خود استفاده کرد. پژوهش حاضر نشان میدهد که امامت رکن اصلی اصول عقیدتی تشیّع است و ابنهانی در بخش مدحی قصاید خود، به ذکر و تبین آن میپردازد. ارکان اصلی مطرح در باب امامت به این شکل قابل ترسیم است: 1. ضرورت شناخت امام؛ 2. علم به عالم غیب؛ 3. شفاعت امام؛ 4. رهبری جامعه؛ 5. عدالت امام؛ 6. ذات روحانی و فضایل ائمّة اطهار؛ 7. حقّانیت ائمّة معصوم و تأیید آنها در قرآن و دیگر کتب آسمانی؛ 8. ضرورت وجود امامان؛ 9. علم به تأویل آیات قرآنی.
نگارنده از روش «توصیفی و تحلیلی» برای تبیین دیدگاه این شاعر در خصوص اصل امامت و اصول عقیدتی مربوط به آن استفاده کرده است.
https://www.shiitestudies.com/article_18738_017c3b6f4c64768f81550b13af780ac7.pdf
2015-06-22
225
250
ابنهانی
امامت
تشیّع
اندلس
علی
صیادانی
1
نویسنده
AUTHOR
فهرست منابع
1
آذرشب، محمّدعلی، الأدب العربی فی الأندلس، تهران، سمت، 1387.
2
ابن خطیب، محمّد بن عبدالله، الاحاطة فی اخبار غرناطه، به کوشش محمّد عبدالله عنان، قاهره، 1375ق/1955م.
3
ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، دارصادر، 1977.
4
ابنهانی الأندلسی، دیوان، بیروت، داربیروت، 1400ق/1980م.
5
اسماعیل الطائی، ضفاف عدنان، شعر أبی الطّیب المتنبّی و ابنهانی الاندلسی: تحلیل و موازنة، اشراف دکتر عبّاس مصطفی محمّد الصالحی، رسالة دکتوراة، بغداد، جامعة بغداد، 1426ق/2005م.
6
الهامی، داود، «تأسیس دولت فاطمی در مصر»، مجلة تخصصی کلام اسلامی، سال ششم، ش21، بهار 1376.
7
بهرامی، محمد، «اسماعیلیه و علوم قرآنی (2)؛ تفسیر و تأویل و مثل و ممثول»، فصلنامة پژوهشهای قرآنی، ش32، زمستان 1381.
8
تاجبخش، پروین، «بازتاب افکار اسماعیلیه در آثار ناصرخسرو قبادیانی»، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ش164، زمستان 1381.
9
جان احمدی، فاطمه، ساختار نهاد دینی فاطمیان در مصر، تهران، علم، 1388.
10
جرجانی، علی بن محمد، معجم التعریفات، تحقیق و پژوهش محمد صدیق المنشاوری، بیجا، دارالفضیلة، بیتا.
11
الحاوی، ایلیا، شرح دیوان الفرزدق، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1983.
12
حدیدی، خلیل و اسداللهی، خدابخش، «امامت در آثار سنایی غزنوی»، نشریة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش197، زمستان 1384.
13
حسینی، سیدغلامحسین، «قاطعیت و مدارا از دیدگاه امام علی»، علوم انسانی روششناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، ش26 (بهار1380).
14
دریدی، سامیه، «فی علاقة الشعریة با المذهبیة من خلال أشعار ابنهانی المغربی»، مجلة دراسات أندلسیة، جزء27، شوال 1422ق.
15
شیبانی، سعید، «ثقلین در دیوان ابنهانی أندلسی»، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، پاییز و زمستان1381.
16
صیادانی، علی و بازیار رسول، «بررسی روابط بینامتنی قرآن در شعر شاعران نوگرای فلسطین و نقش آن در بیداری اسلامی»، فصلنامة فروغ وحدت، سال هفتم، ش25، پاییز 1390.
17
ضیف، شوقی، الفنّ و مذاهبه فی الشعر العربی، چ یازدهم، قاهره، دارالمعارف، 1943.
18
علی، زاهد، تبیین المعانی فی شرح دیوان ابن هانی الأندلسی المغربی، بیجا، مطبعة المعارف، 1352.
19
الفاخوری، حنا، تاریخ الادب العربی، چسوم، تهران، توس، 1383.
20
فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، چاپ دوم، بیروت، دارالعلم للملایین، 1984.
21
ناصری طاهری، عبدالله، فاطمیان در مصر، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1379.
22
نبوی، سید عبّاس، «تحلیل جامعهشناختی سیرة سیاسی امامان»، نشریة فلسفه و کلام و عرفان «اندیشه حوزه»، ش74 (بهمن و اسفند1387).
23
الیعلاوی، محمّد، ابنهانی المغربی الأندلسی شاعر الدولة الفاطمیة، بیروت ـ لبنان، دارالغرب الاسلامی، الاسلامی، 1405ق/1985م).
24
کیلانی، محمّدسعید، أثر التشیّع فی الأدب العربی، چ دوم، قاهره، دارالعرب، 1996.
25
منتظری، حسن، «علم غیب امام»، در: http://www.andisheqom.com.
26
مجلسی، محمّدباقر، بحارالانوار، قم، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار نور، 1365.
27