%0 Journal Article %T پراکنش علما در سدة دوازدهم %J فصلنامه علمی شیعه شناسی %I موسسه شیعه شناسی %Z 1735-4722 %A مرادی خلج, محمدمهدی %A حاجیان پور, حمید %A عبدی, زهرا %D 2015 %\ 06/22/2015 %V 13 %N 49 %P 187-206 %! پراکنش علما در سدة دوازدهم %K علما %K افشاریه %K زندیه %K مهاجرت %K هند %K نجف %R %X با سقوط حکومت صفوی ( 1135ق) ساختار سیاسی و دینی ضعیف شد. حکومت افغان‌ها (1135-1145ق) به جنگ و گریزی ده ساله ختم گردید و شیوة کشورداری نادر شاه (1148-1160ق) هم به سبب تعارضات پی‌در‌پی، صرف لشکرکشی‌های متعدد داخلی و خارجی شد. این جنگ‌ها و نبود امنیت اجتماعی و فشار روزافزون بر مردم موجب مهاجرت تعداد فراوانی از ایران گردید. حاکمیت سیاسی و آرامش کوتاه مدت دورة زندیه (1163-1209ق) هم محدود به بخش‌هایی از ایران بود. بر اثر این تحوّلات، ساختار دین هم به ضعف گرایید؛ زیرا علاوه بر افغان‌های سنّی، نادر با ابزار سیاست با دین مواجه شد و با بی‌اهمیتی به علما، آنان را به حاشیه راند. خاندان زند هم با وجود احترام به علما، درصدد احیای جایگاه سابق آن‌ها در دورة صفویه برنیامدند. در نتیجة این بحران و نبود قرابت میان علما با حکمرانان، عده‌ای از علما ناچار به مهاجرت شدند. پراکنش علما موضوع این بررسی است. بنابراین، به لحاظ جغرافیایی و با فرض سه جریان، یعنی عزلت در شهرها و مهاجرت به روستاها، مهاجرت به نجف، و مهاجرت به هند، انگیزه‌ها و نتایج آن بررسی و تبیین می‌شود. روش تحقیق «کتاب‌خانه‌ای» است و این مقاله به شیوة «توصیفی ـ تحلیلی» موضوع را بررسی می‌کند. %U https://www.shiitestudies.com/article_18736_e4844212498ec3d0e14d22a87b4a7706.pdf