per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
7
36
35770
Original Article
مهاجرت میرزای شیرازی به سامرا (1291-1312 ق)؛ زمینهها و پیامدهای آن
عباس قدیمی قیداری
ghadimi@tabrizu.ac.ir
1
محمد کشاورز بیضایی
mbeyzai1359@gmail.com
2
تبریز. دانشگاه تبریز. مدیر گروه تاریخ
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تبریز
یکی از رویدادهای قابل تأمل و جریانساز تاریخ معاصر، مهاجرت میرزای شیرازی به سامرا (1291- 1312 ق) و اقامت ایشان در این شهر بود. یافته های این پژوهش، نشان میدهد که عواملی نظیر فضای منجمد فکری حاکم بر شهر نجف و دوریگزینی حوزه آموزشی آن از سیاست، عمران و آبادانی شهر سامرا، اندیشه تقریبگرایی شیعه و سنی در شهر با توجه به بافت اجتماعی عمدتاً سنی آن، دغدغه ایجاد یک ظرفیت آموزشی جدید و توجه نگاهها به مهدویت، به مهاجرت میرزای شیرازی به این شهر انجامید. پیامدهای غالب این مهاجرت، تأسیس مکتب آموزشی و فقهی سامرا و تبدیل آن به نقطه ثقل مرجعیت جهان اسلام، اهتمام به امر تصنیف بر اساس نیازمحوری، به صحنه آمدن فقه در امور سیاسی، روشنگری افکار و باورپذیر نمودن غلبه بر تابوی استبداد، شکلگیری اولین حکومت مشروطه مشروعه در لارستان فارس، استعمارستیزی و پرورش شمار انبوهی از علما و دانشآموختگان مبارز و مخالف خوان در جهان اسلام بود.
https://www.shiitestudies.com/article_35770_832295614b716cea111f048d90bdb1ca.pdf
میرزای شیرازی
سامرا
مهاجرت
زمینهها
پیامدها
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
37
56
35771
Original Article
نگاهی انتقادی به ترجمه انگلیسی کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی
قدرت الله خیاطیان
khayatian@semnan.ac.ir
1
علیرضا شاه محمدی
alireza.shahmohamadi@semnan.ac.ir
2
دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه سمنان
دانشجوی دکتری- عرفان و تصوف-دانشگاه سمنان
دکتر سیدحسین نصر کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی را که به منظور معرفی مبانی فکری و اعتقادی شیعه به جهان غرب نگارش یافته، به انگلیسی ترجمه کرده است. این ترجمه، به گفته مترجم محترم آن، سالها در دانشگاههای امریکا به عنوان یک منبع شناخت شیعه تدریس شده است. با توجه به برخی مغایرتهای اساسی که میان متن اصلی و ترجمه وجود دارد، این تفاوتها نمیتواند ناشی از «الزامات و اقتضائات ترجمه» بوده باشد. در بیشتر این موارد، اساساً نظر نویسنده دگرگون شده و معانی مورد نظر او به صورت کاملاً متفاوت بازتاب داده شده است. برخی از این مفاهیم، فارغ از این که در کتاب شیعه در اسلام به آنها اشاره نشده، به نظر میرسد به طور کلی از منظومه فکری علامه طباطبایی خارج باشد. در این مقاله، به شیوه تطبیقی، موارد اختلافی به صورت جداگانه ذکر شده و در هر مورد، جدای از توضیحات نگارندگان مقاله، اصل متن فارسی و نیز ترجمه انگلیسی در پی آن آمده است.
https://www.shiitestudies.com/article_35771_380a31103b3f8492c888c0e2a46d06e4.pdf
کتاب شیعه در اسلام
ترجمه کتاب شیعه در اسلام
علامه طباطبایی
دکتر سیدحسین نصر
نقد ترجمه
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
57
80
35772
Original Article
تحلیلی از وضعیت کردهای شیعه فیلی در عراق
مسعود اخوان کاظمی
mak392@yahoo.com
1
پروانه عزیزی
parvaneh.azizi@yahoo.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه رازی
دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی- دانشگاه رازی
کردهای فیلی، گروهی از کردهای شیعه ایرانیتبار ساکن عراق هستند. این گروه قومی ـ مذهبی، در دوران حکومت بعث، به دلیل ایدئولوژی پانعربیسم و نفرتی که حکومت وقت عراق از کردها، تشیع و ایرانیان داشت، آنان را آزار، اذیت و شکنجه میکرد. اوج آزار و اذیت حکومت بعث در مورد کردهای فیلی در دهههای 70 و 80 میلادی صورت گرفت. در این دوران، حکومت عراق از آنان سلب تابعیت نمود، اموالشان را مصادره کرد، جوانانشان را به قتل رساند و زنان و سالخوردگان آنها را به عنوان معاودین از عراق اخراج نمود. پس از سقوط حکومت بعث و بیاعتبارشدن ایدئولوژی پانعربیسم و ایجاد حکومت جدید در عراق، برای تمام اقوام، قومیتها و گروههای عراقی، امکان حضور در عرصههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراهم شده است. این مقاله، تلاش نموده تا ضمن واکاوی پیشینه تاریخی و هویتی کردهای فیلی، جایگاه و نقش کنونی آنها را در صحنه سیاسی ـ اجتماعی عراق امروز تحلیل و ارزیابی کند. یافتههای پژوهش حاضر، نشان میدهند که اگرچه کردهای فیلی تلاش میکنند تا ضمن بازیابی هویت خود، به عنوان شهروندان این کشور، مانند سایر گروهها و قومیتهای عراقی در ساختار سیاسی ـ اجتماعی کشورشان نقش مؤثری را ایفا نمایند، هنوز محرومیتهای تحمیلشده به این گروه در دوران حاکمیت بعثی، بهطور کامل از بین نرفتهاند.
https://www.shiitestudies.com/article_35772_f9dbe69d0ebe19b239b2efb6ad30ad8c.pdf
کردهای فیلی
شیعه
هویت ایرانی
حکومت بعث
عراق جدید
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
81
118
35773
Original Article
تاریخنگاری مکتب حدیثی کوفه در پنج قرن نخست و تأثیرگذاری آن بر تاریخنگاری اسلامی بر اساس دو فهرست نجاشی و شیخ طوسی
نصرت نیل ساز
nilsaz@modares.ac.ir
1
ابوالفضل رجائی فرد
arajaei@chmail.ir
2
استادیار دانشگاه
دانشجو
تاریخنگاری از نخستین حوزههایی است که شیعیان بدان توجه کردهاند. در مکتب کوفه به عنوان پیشقراول مراکز علمی شیعه، اولین آثار به نگارش درآمد. اینکه تاریخنگاری در نخستین پایگاه خود چه روندی را طی نموده و چه تأثیری بر تاریخنگاری اسلامی داشته، هدفی است که این نوشتار دنبال میکند. در این نوشتار، روند تاریخنگاری شیعیان که از سدة نخست هجری آغاز گردید، در دو برهه دوران حضور ائمه و دوران پس از غیبت ایشان بررسی گردید. در عصر نخست که دوران مؤلفان تاریخنگار محسوب میشود، تاریخنگاری شکل تخصصی به خود نمیگیرد و این نگاه مورخانه از نیمه قرن دوم، با ظهور مورخان نامی شیعه آغاز میگردد. در دوران غیبت ائمه نیز مسأله جزیینگری در تألیف آثار نمایان گردید. اثرپذیری عالمان و مورخان جهان اسلام در آثارشان از تألیفات تاریخنگاران مکتب کوفه، از جلوههای اثرگذاری این مکتب بر تاریخنگاری اسلامی است.
https://www.shiitestudies.com/article_35773_0497187a2f83ddccf139577e2bf801ec.pdf
تاریخنگاری
مکتب کوفه
فهرست نجاشی و شیخ طوسی
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
119
136
35793
Original Article
وضعیت شیعیان اسماعیلیه نزاری الموت (484-517 هجری) در مواجهه با سلاجقه
سیدمیرحسین علامه
alameh14@yahoo.com
1
دانشگاه هنراصفهان
این مقاله، به بررسی کوششهای سیاسی ـ نظامی نزاریان در دوره حسن صباح و در مواجهه با سلاجقه و با در نظر داشتن اوضاع سیاسی بین سالهای 484-517 قمری در دوره اقتدار و رهبری حسن صباح میپردازد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی کتابخانهای و مبتنی بر منابع مکتوب است. در واقع جنبش نزاری که اولین داعی رودبار با ابداع سیرههای جدیدی درون جمعیت اسماعیلیان، فراجبال شمال، غرب و شرق ایران آن را از سال 483 قمری بنیانگذاری کرد، از دوره اوج نفوذ قدرت سلاجقه، خلافت عباسیان و فاطمیان شروع شد و تا هجوم هلاکوخان به نشو و نمای سیاسی خود ادامه داد. نهضت قلاع حسن صباح در این منازعه قدرت، در درون سرزمین سلاجقه، به مواجهه دینی، سیاسی و نظامی با آنها میپردازد. چنین است که گردش مذهبی حسن صباح از شیعه امامیه به شیعه اسماعیلیه، جلب منفعت از مستنصر فاطمی برای رسیدن به اقتدار سیاسی ـ نظامی در الموت بود. در مقاله حاضر، کوششهای سیاسی ـ نظامی نزاریان و شیعیان اسماعیلیه، با رهبری کاریزماتیک حسن صباح در برابر سلاجقه بررسی میگردد.
https://www.shiitestudies.com/article_35793_5f580f5306dac31df3f247f4567d174b.pdf
شیعیان
اسماعیلیه
نزاری
حسن صباح
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
137
166
35794
Original Article
تحلیل گزارههای پرسشی خطبه فدکیه بر اساس نظریه «سرل»
روح الله صیادی نژاد
saiiadi57@gmail.com
1
سید کاظم حسینی باصری
khosseini1379@yahoo.com
2
مدیر گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان- واحد خواهران
دانشجوی دکتری دانشگاه کاشان
کنش گفتار، از موضوعات تحلیلگفتمان است که با کاربست آن، میتوان مفاهیم نهفته در ژرفساختها و عبارتها را آشکار ساخت. این نظریه را ابتدا «آستین» مطرح کرد و سپس با نوآوریهای شاگردش «جان سرل» گسترش یافت. پژوهش حاضر، بر اساس مطالعات کیفی و با روش توصیفی ـ تحلیلی، بر آن است تا گزارههای پرسشی در خطبه فدکیه حضرت زهرا " را بررسی نماید. دستاورد پژوهش، بیانگر آن است که از مجموع 31 گزاره پرسشی، تعداد 22 کنش عاطفی و 9 کنش ترغیبی است، در حالی که کنشهای اعلامی، تعهدی و اظهاری در این گزارهها مصداقی ندارند. کاربرد متعدد کنشهای عاطفی، نشان از درک عمیق گوینده نسبت به بافت موقعیتی خطبه و شخصیت مخاطبان دارد. آن حضرت با بهکارگیری استفهام غیرمستقیم، از زیباترین شکل بلاغی برای انتقال مفهوم مورد نظر بهره جستهاند و با گنجاندن استفهامهای مجازی در لابهلای سخنان خود، مخاطب را به اندیشه واداشتهاند.
https://www.shiitestudies.com/article_35794_1fecbb1f9481e428fac111b275325a69.pdf
خطبه فدکیه
گزارههای پرسشی
کنشهای گفتاری
تحلیل گفتمان
سرل
per
موسسه شیعه شناسی
فصلنامه علمی شیعه شناسی
1735-4722
2018-03-21
16
61
167
190
35795
Original Article
بررسی تطبیقی فرهنگ گرفتن مالیات در سیاستگذاری امیرالمؤمنین با کارنامة فرمانگذاران پیش از ایشان (مطالعه موردی نامه 25 نهجالبلاغه)
سعید توفیق
tofigh_saeed@yahoo.com
1
اصغر منتظرالقائم
montazer5337@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان
استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
گرفتن مالیات، یکی از مسائل مهم اجتماعی است که امام علی ضمن تبیین ضوابط دریافت آن، کوشیدند تا این فرهنگ را در جامعه نهادینه سازند. آن حضرت با تبیین ضوابط و ظرایف اخذ مالیات برای کارگزاران، در پی آن بودند که با احترام نهادن به حقوق مردم، آنان را هر چه بیشتر به پرداخت مالیات تشویق نمایند و بر این اساس در حکومت خود، طرحی نو از اخذ مالیات ترسیم نمودند؛ به این معنا که مالیاتدهندگان، پرداخت آن را بهعنوان یک تکلیف شرعی و در ردیف دیگر واجبات الهی همچون نماز و روزه و نه به مفهوم زورگیری و باج دادن، با رضایت خاطر تمام به عهده گیرند. با تأمل در نامه 25 نهجالبلاغه، روشن میشود که این دستورالعمل امام، ضمن تبیین فرهنگ اخذ مالیات، تلاشی است بهمنظور اصلاح در شیوه گرفتن مالیات که در دوران خلیفه نخست انجام میگرفته است؛ اصلاحی که بر مبنای انتظار اسلام از مسلمانان است؛ یعنی در اسلام، انجام دادن وظیفه بر اساس آگاهی و ایمان است نه از سر جبر و هراس. از این رو، در باور امام علی، کارگزاران زکات را حتی حق تعرض به مُنکران زکات نیست. در این مقاله، تلاش شده است که با شیوه توصیفی ـ تحلیلی، از یکسو فرهنگ اخذ مالیات در دولت امام علی و از سوی دیگر تعارض اجرایی آن با نحوه گرفتن مالیات در دولتهای پیشین تبیین شود.
https://www.shiitestudies.com/article_35795_8283159c4bd6dc852b06a28fb063b948.pdf
اخذ مالیات
حکومت امام علی
فرهنگ
نامه 25 نهجالبلاغه